Thắt nghẹn và lo âu
Chuyện cư xử vô đạo đức đối với tiền nhân ở Huế, tưởng chừng chỉ trà dư tửu hậu, không dè đó là chuyện có thật, rất đau lòng.
Nhà thờ họ Thái, vốn có 200 năm. Trước đây người giữ nhà thờ thương tâm cho một người tên K ở nhờ bởi lúc đó ông K chưa có đất cắm dùi. Ông K sau đó sinh con, xây nhà ban đầu chỉ 40 m2, nhà chật, con cái chạy luông tuồngg, sau xây chuồng heo chiếm, lần hồi bao chiếm đến vài trăm mét đất, rồi trên cả ngàn mét đất măt tiền đường dọc bờ sông Hương lên Kim Long.
Khuôn đất vuôn vắn là thế, mà ông K lấn che mất cả một phần ba khoảng đất phía trước, lấn che cả bình phong và gian nhà thờ bên trái nhìn từ ngoài đường vào. Bà Thái Kim Lan thay mặt dòng họ Thái đã nhiều lần gửi đơn đến chính quyền đề nghị ngăn chặn việc làm sai trái của ông K. Nhưng rồi Chính quyền lại ký quyết định cấp số đỏ cho ông K.
Ông K, được sự cho phép của chính quyền sở tại, xây cái nhà to lớn đứng choáng cả trước ngôi nhà thờ họ Thái. Công trình hiện đang xây dựng, dù rằng họ Thái vẫn đang kiến nghị khắp nơi.
Nhà thờ họ Thái là ngôi nhà rường cổ thấp, nằm bình yên giữa cây vườn, và chắc chắn nằm bình yên giữa văn hóa Huế hàng trăm năm như thế, giờ đây bị lòng tham, sự vô ơn, sự vô văn hóa choáng hết và thô bỉ ngự trị. Ngôi nhà mới xây này chồm lên cả nhà thờ, chồm lên cái bình phong vốn luôn đứng giữa nhà để ngăn gió độc. Tội nghiệp bức bình phong, nó như một chiến binh ngậm ngùi chết đứng trước ngôi nhà thờ.
Hỏi người dân xung quanh, họ nói thời buổi bây giờ trớ trêu như rứa đó. Nhưng để đó mà coi, bất kỳ ai lấn đất nhà thờ rồi cũng tàn mạt thôi. Hỏi vì sao nặng lời rứa? Đáp: Ngày xưa cạnh nhà thờ nọ, có người xây ở đó cái nhà xí sát tường nhà thờ, liền bị tiền nhân quở trách. Nhà ấy không lâu sau đó liên tiếp xảy ra nhiều bi kịch đau lòng. Chuyện đó ở Huế ai cũng biết.
Không kể đến dòng họ Thái ở Kim Long đã sản sinh ra nhân tài nào để đóng góp cho văn hóa Huế. Nhưng việc dòng họ này đã cùng khai canh khai khẩn mảnh đất Kim Long để làm nên vùng hoa trái mà nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường trong các bút ký đã hết lời ngợi ca, để du khách bây giờ nườm nượp kéo đến thăm thú những khu nhà vườn; chỉ chừng ấy thôi, Huế đã phải cảm ơn họ Thái và các dòng họ khác ở Kim Long rồi. Huống chi, họ Thái đã sản sinh ra ít nhất là một Thái Kim Lan, một trong những người tiên phong mang về cho Huế và Việt Nam bao nhiêu dự án kinh tế, văn hóa. Vô Google mà gõ “Thái Kim Lan”, hiển nhiên biết đóng góp của bà cho Huế và Việt Nam như thế nào. Vậy mà hậu thế đã đối xử với tiền nhân họ Thái vô đạo như thế đó.
Người ta kháo nhau, bà Thái Kim Lan đóng góp cho Huế như thế mà họ Thái của bà còn bị đối xử như thế, thiệt là không thể tưởng tượng được. Không chỉ là không có sự kính trọng tiền nhân, mà còn là sự bạc bẽo đối với người đã hết lòng với Huế.
Người ta kháo nhau, cứ xem gương tày liếp họ Thái đối xử tốt với ông K đó mà cư xử, bây giờ là sống chết mặc bây rồi, kẻ hàm ơn phản bội trở thành kẻ vô ơn lại được dung túng như rứa đó. Nhưng chả lẽ từ nay lại không nên ăn ở tốt với người đời? Nếu rứa thì còn chi là truyền thống nhân ái của Huế nữa?
Ngươi ta kháo nhau, bây giờ lên chùa Linh Mụ, đừng quên ghé thăm địa chỉ của sự ứng xử vô đạo: ngôi nhà của người đến tá túc giờ đã lấn chiếm từ đường họ Thái!
Một người thợ tham gia xây ngôi nhà của ông K đã bỏ về sớm. Hỏi thì run rẩy đáp: “ Mạ ở nhà nghe chuyện điện thoại lên nói con về ngay, đừng tiếp tay cho những kẻ vô đạo, thần thánh vật chết con ơi! Một ngày trả công 100 ngàn chứ 200 ngàn cũng bỏ đi con à. Tội chết. Nhà mình xưa nay cũng nhờ phúc đức tổ tiên, không hại ai bao giờ. Đừng tiếp tay kẻ xấu mà tội lỗi… Về liền đi con”
Anh thợ đó về theo lời mạ dặn. Nhưng còn nhiều người khác vì miếng cơm manh áo phải làm lụng. và có phải bà mẹ nào cũng biết chuyện này để răn dạy con đâu!
Trung tâm văn hóa như xứ Huế mà xảy ra chuyện như thế, thật là đáng thắt nghẹn và lo âu!
 Hàng rào lấn chiếm đã được trồng cây gia tàu xanh màu vô ơn che cả bình phong. |
 Cổng nhà thờ họ Thái giờ nằm lọt thỏm tội nghiệp bên cạnh ngôi nhà của ông K trước đây vốn ăn nhờ ở đậu trong khuôn viên nhà thờ. |
 Nhìn từ trong ra, sự tham lam vô đạo đang giễu võ dương oai trước sự thanh sạch và tâm huyết của nhà thờ họ Thái |
