Không phải cứ tăng lương là thích
Tăng lương phải đi liền với các biện pháp kiềm chế lạm phát, quản lý giá cả thị trường.
Trước thông tin Chính phủ dự kiến hoãn tăng lương vào năm 2013 vì tình hình thu ngân sách khó khăn, TS Trần Trọng Dương, Viện Nghiên cứu Hán Nôm cho rằng, “lương tăng là điều ai cũng mong muốn. Thế nhưng, nếu chỉ nghĩ đến việc tăng lương mà không có biện pháp kiềm chế lạm phát, quản lý giá cả thị trường thì thà không tăng lương còn hơn”.
Tiến sĩ vẫn phải nhờ cha mẹ
Với một nghiên cứu viên có học vị Tiến sĩ như anh thì tiền lương chắc cũng… đủ sống?
Lương của tôi cũng chỉ khoảng ba triệu. Để viết một bài nghiên cứu (để kiếm thêm), tôi mất vài tháng, đợi 2 năm mới được in trên tạp chí, nhuận bút năm trăm ngàn, trừ thuế còn bốn trăm rưỡi. Tôi thấy nghề nghiên cứu là nghề rẻ mạt nhất trên đời. Với người làm nghiên cứu thì mỗi năm, ngoài tiền lương chúng tôi còn được Nhà nước giao cho một nhiệm vụ nào đấy, được trả chừng 15 – 25 triệu đồng/người/năm. Thời gian còn lại, tôi xoay xở đủ chiều, viết báo, viết nghiên cứu …Tính ra nhuận bút khoa học của tôi chỉ bằng 1/912 lần so với nhuận bút của một nhà báo. Còn nếu so với các ngành công an, bác sĩ… so làm sao được.
Với đồng lương ấy, anh chi tiêu như thế nào?
Tôi cắt nhiều thứ lắm: giảm ăn, giảm tiêu, giảm mua sách vở, giảm tối đa các giao đãi xã hội.v.v.
Thế còn các khoản mua sách, tài liệu, có bị giảm bớt không?
| Ngày 16/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2013. Theo Bộ trưởng, do tình hình thu ngân sách năm 2012 rất khó khăn và tiếp tục khó trong năm tới, Chính phủ không bố trí nguồn thực hiện chi cải cách tiền lương theo lộ trình vào năm 2013. Chủ nhiệm Uỷ ban Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai tính toán, sẽ có khoảng 22 triệu người dân bị tác động nếu không tăng lương. |
Đa phần sách tôi có được là từ trước khi lấy vợ, từ ngày lấy vợ cũng phải giảm mua sách. Vì mua sách là lạm ngay vào tiền sữa, tiền thức ăn của con.
Tiền lương chỉ đủ nuôi mình như thế thì không hiểu anh xoay xở như thế nào để lo cho gia đình?
Có thể bạn không tin, nhưng lương của hai vợ chồng tôi gộp lại cũng chỉ 6 triệu/tháng. Nhưng chúng tôi may mắn là không phải thuê nhà. Vợ tôi làm ở trại chăn nuôi nên thịt, cá, trứng được mua với giá gốc nên cũng đỡ đi được phần nào. Thêm nữa, thi thoảng ông bà hai bên cũng đỡ cho khoản nào đó. Chúng tôi hoàn toàn chưa có tích cóp được gì. Thậm chí có tháng còn âm, nếu không may bị ốm, có đám cưới, ma chay…
Không có tiền tích cóp mà chẳng may lúc cần tiền thì làm thế nào?
Thì đành đi vay mượn chứ biết làm thế nào. Nếu không thì cũng phải tăng ca sản xuất, làm thuê cho người ta.
Tăng lương và nỗi lo trượt giá
Lương như thế, chắc hẳn anh cũng mong tăng lắm?
| “Có thể thông cảm với lý do Chính phủ nêu ra nhưng với điều kiện những khoản thu cho năm tới phải ưu tiên cho những việc quan trọng hơn cả tăng lương chứ không phải đầu tư dàn trải, lãng phí vào các tập đoàn Nhà nước. Đương nhiên, giá như các tập đoàn bớt chi tiêu lãng phí đi thì sẽ có tiền để tăng lương. Nhưng người nghĩ được như thế thì không làm được, còn người làm được thì lại không nghĩ được như thế“. TS. Trần Trọng Dương |
Như Mác đã tính, một người lao động là người có mức lương đủ nuôi sống ba người khác nữa. Ở Việt Nam, lương như thế mình tự nuôi mình cũng khó. Tăng lương ai chẳng thích.
Thế nhưng vấn đề là tăng lương xong có thể kiểm soát hậu quả của nó không. Như những năm vừa rồi, lương chưa kịp tăng thì mọi thứ đã tăng trước rồi. Tăng như thế thì tăng làm gì? Nhà nước tưởng tăng lương là có lợi cho 20 triệu công chức, nhưng thực ra là làm hơn tám mươi triệu người gánh thêm sức nặng của sự trượt giá, mỗi lần tăng lương là một lần đồng tiền mất giá, con người cũng “mất giá” từng ngày.
Anh có thể nói cụ thể hơn?
Năm 2004, tôi ra trường và đi làm. Lương khi ấy khoảng 800.000 đồng, đổ xăng hết chừng 9.000/lít, bữa trưa 10.000 đã ngon lắm rồi. Tôi vẫn có tiền để đi chơi, mua sách. Giờ lương 3 triệu/tháng nhưng tiền xăng hơn 20.000/lít, bữa ăn trưa (cơm bụi) từ 30 – 35.000 đồng. Lương tăng nhưng chất lượng sống giảm. Thế chẳng phải thụt lùi là gì?
Theo anh, căn nguyên của nó là do đâu?
Do Nhà nước coi tăng lương là một sự cải thiện đời sống công nhân viên chức nhưng lại không có khả năng quản lý giá cả thị trường. Thế mới có chuyện, lương tăng nhưng đời sống giảm.
Anh bảo tăng lương mà không quản lý được giá cả thì thà giữ nguyên. Thế nhưng, thực tế thì giá cả thị trường còn nhảy múa theo giá xăng, điện?
Đúng thế. Xăng với điện cũng do nhà nước độc quyền, việc tăng giá của hai mặt hàng đó cũng là do Nhà nước. Việc tăng lương cũng là việc của nhà nước. Nhưng riêng thị trường lại không phải của nhà nước. Ngành quản lý của ta còn quá kém, nên xã hội giờ mới như một mớ bòng bong.
Có ý kiến lo ngại rằng, Chính phủ hoãn tăng lương vào năm tới sẽ làm cho niềm tin trong 22 triệu người bị ảnh hưởng. Anh có thấy thế?
Thực ra, tôi có tin đâu mà mất hay giảm, còn 22 triệu người thì tôi không dám nói. Hiện nay có nhiều việc chính phủ, nhà nước không làm được như: tham nhũng đang đục khoét từng tế bào của đất nước, chất lượng giáo dục thấp nhất trong vòng bảy mươi năm qua, y tế là chỗ để kiếm tiền vào lúc bệnh tật của con người… Tôi thấy chúng ta chưa đủ tầm trí tuệ và đạo đức để tự cứu mình. Vậy thì tôi biết tin vào đâu?
Liệu việc hoãn tăng lương vào năm tới có khiến cho nhiều người buộc phải xoay xở mọi cách để có thêm thu nhập, vì thế mà những khoản thu không chính đáng sẽ tăng?
Dù có tăng hay không thì toàn dân vẫn xoay xở mọi cách đó thôi. Lên cơ quan để nấu nướng, tắm giặt, ăn bớt thời gian công vụ để làm việc riêng thì người ta đã làm từ lâu rồi. Những cái đó chỉ là “cò con” so với sự lãng phí của các tập đoàn kinh tế Nhà nước. Xưa các cụ bảo “dân thì gian, quan thì tham”, hẳn cũng có cơ sở.
Bây giờ, để có thể sống được từ lương thì theo anh lương phải cần bao nhiêu?
Tôi tính chừng 10 triệu/tháng/ người lao động hy vọng sẽ đủ lo cho vợ con. Còn mức lương dành cho người làm nghiên cứu như Gs Ngô Bảo Châu thì tôi không bao giờ dám mơ tới. Tôi biết tôi là ai và tôi đang ở đâu.
Xin cảm ơn anh!
