ZOTERO: CÔNG CỤ LƯU TRỮ TÀI LIỆU TRÊN INTERNET CẦN THIẾT CHO HOẠT ĐỘNG KHOA HỌC
Zotero là một công cụ hữu hiệu dùng để lưu trữ, quản lý các tài liệu trên mạng, được phát triển bởi Trung tâm Nghiên cứu lịch sử và công nghệ truyền thông mới (Center for History and New Media) của George Mason University, Hoa Kỳ. Kể từ phiên bản đầu tiên Zotero 1.0 ra mắt vào năm 2006, tháng 9/2008 phiên bản Zotero 1.5 ra đời với nhiều cải tiến đáng kể. Riêng tại Hoa Kỳ, đã có hơn 100 trường đại học tổ chức các buổi giới thiệu chuyên đề về cách thức sử dụng Zotero cho giảng viên và sinh viên. Tạp chí PC đã bình chọn Zotero là một trong những phần mềm ứng dụng miễn phí tốt nhất (best free software applications) trong hai năm 2007 và 2008.
Một trong những điểm ưu việt của Zotero là khả năng xây dựng tự động thư mục tài liệu tham khảo (bibliography) từ nguồn dữ liệu trực tuyến của hơn 1000 tạp chí và hàng trăm thư viện có uy tín trên giới, và các con số này đang tiếp tục gia tăng mỗi ngày. Thư mục này sau đó có thể được xuất ra dưới dạng file văn bản theo một số qui định quốc tế khác nhau về tài liệu tham khảo, chẳng hạn như của American Psychological Association, Chicago Manual of Style, Havard Reference Format.
Zotero hoạt động trên nền của Firefox, miễn phí hoàn toàn, có thể tải về theo địa chỉ www.zotero.com. Trang web này có đầy đủ các hướng dẫn cần thiết cho người mới sử dụng. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của các trường đại học đã triển khai ở Hoa Kỳ, mỗi trường cần giao cho một đơn vị chịu trách nhiệm nghiên cứu sâu cách thức sử dụng rồi sau đó tổ chức tập huấn cho giảng viên và sinh viên. Trong bối cảnh các tài liệu khoa học trực tuyến ngày càng chiếm ưu thế so với các loại tài liệu truyền thống thì công cụ này là rất hữu ích cho cả thầy lẫn trò.
TS. Lê Văn Hảo
Học giả VEF tại
