Anthony Fauci: Người bảo vệ khoa học
Một câu chuyện về bác sĩ Mỹ trở thành lương tâm khoa học của đất nước về COVID-19 ngay cả khi những người gièm pha đe dọa cả tính mạng ông.
Trong suốt hơn 40 năm sự nghiệp như một nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm, Anthony Fauci đã bị phân chia thành hai nửa: một người anh hùng và một kẻ… giết chóc. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của ông. Những người ủng hộ đã tạo hình ông để ghi công lao của ông trong khi những người khác đã đưa ra những lời đe dọa sẽ giết hoặc làm phiền con cái ông.
Anthony Fauci. Nguồn: Nature
Là người đứng đầu Viện nghiên cứu quốc gia về Dị ứng và bệnh truyền nhiễm (NIAID) tại Bethesda, Maryland, Fauci đã tham gia hướng dẫn cách ứng phó dịch bệnh cho sáu tổng thống và những đợt căng thẳng trên quy mô toàn quốc gia về nỗi sợ hãi tấn công bằng vũ khí sinh học và bùng phát HIV, Ebola, Zika. Hiện tại, trong vai trò cố vấn cho chính phủ và truyền thông cho công chúng trong suốt thời gian diễn ra đại dịch coronavirus, ông đã trở thành một bác sĩ thực sự cho quốc gia mình. Điều đó có nghĩa là ông thường xuyên xung đột với những mong muốn của tổng thống Donald Trump, nhưng vẫn dành thời gian để điều trị cho những người mắc COVID-19 và HIV. “Việc theo dõi bệnh nhân thực sự đem lại cho bạn cảm giác khác biệt về bệnh tật”, Fauci cho biết. Ông làm việc mỗi ngày 18 tiếng, 7 ngày mỗi tuần.
Mức độ của đại dịch COVID-19 – và chính trị hóa phản ứng của sức khỏe cộng đồng đối với nó – đã đưa Fauci ra khỏi phạm vi những gì mình đã làm trước đây, nhà miễn dịch học Michael Osterholm, giám đốc Trung tâm nghiên cứu và chính sách bệnh truyền nhiễm tại trường đại học Minnesota ở Minneapolis cho biết. “Ông ấy là một phần rất quan trọng của nỗ lực cố gắng giúp công chúng hiểu được khoa học nghĩa là gì và những gì chúng tôi có thể làm – và tất nhiên trong đó bao gồm cả những người lãnh đạo đất nước,” Osterholm nói.
Những nỗ lực đó đã vấp phải sự phản kháng nhưng Fauci không lạ lẫm gì với xích mích và bôi nhọ.
Trong thời kỳ lây nhiễm đỉnh cao của dại dịch AIDS vào năm 1988, nhà viết kịch Larry Kramer đã gọi Fauci là “kẻ giết người” và một “kẻ ngu ngốc, thiếu khả năng” trên trang bìa của tạp chí San Francisco Examiner. Kramer và những nhà vận động chống AIDS cảm thấy các ca điều trị lâm sàng bằng thuốc HIV của NIAID đang tiến triển một cách chậm chạp trong khi có hàng trăm người đang chết. Khi một nhóm người tụ tập bên ngoài văn phòng của ông để phản đối, Fauci đã mời một số người vào để trao đổi. Suốt thời gian đó, ông tạo dựng một mối giao thiệp với họ, điều đó có thể dẫn đến việc thay đổi cách những người có AIDS tiếp nhận những trải nghiệm về thuốc điều trị. Đó là một cách tiếp cận mang tính cách mạng tại thời điểm người nhiễm bệnh có ít tiếng nói về thứ khoa học đang điều trị họ. “Thực sự đó là thời kỳ khó khăn”, ông nói. “Có nhiều nhà khoa học nghĩ rằng tôi đang mạo hiểm”.
Nồng ấm nhưng thẳng thắn, với một chút phát âm kiểu Brooklyn, ông thường làm việc một cách dễ dàng với những nhà chính trị. Cựu tổng thống Mỹ George H. W. Bush gọi ông là người hùng do công việc của ông với bệnh dịch AIDS và Fauci làm việc cùng con trai của ông, cựu tổng thống George W. Bush, để thiết kế Kế hoạch Tình trạng khẩn cấp cứu trợ AIDS (PEPFAR), một chương trình toàn cầu để đem lại những điều trị cho bệnh nhân nhiễm HIV. Nhưng trong năm nay, sự ủng hộ kiên định của ông với các biện pháp y tế công cộng nhằm làm giảm tốc độ lây lan của COVID-19 lại khiến ông bị tổng thống Donald Trump và những người khác chỉ trích gay gắt bởi họ mong muốn giảm bớt mức độ nghiêm trọng của đại dịch và sớm tái khởi động nền kinh tế Mỹ.
Trump đã không ngần ngại đề xuất là có thể sa thải nhà khoa học và một luồng đả kích từ một số người đồng thuận với tổng thống đã hướng vào Fauci. Steve Bannon, cựu cố vấn của Trump, nói nửa đùa nửa thật là ông muốn nhìn thấy đầu của Fauci trên một cây gậy bên ngoài Nhà Trắng. Hiện tại một nhóm an ninh quốc gia đang “trông nom” Fauci.
Những mối đe dọa khiến ông “khó chịu hơn là sợ hãi. Tôi chỉ cố gắng đưa ra thông điệp về y tế công cộng để cứu mạng sống của mọi người.”
Nhưng nhiều nhà nghiên cứu đã được hưởng lợi từ nỗ lực của Fauci. Ông thường đứng cạnh Trump trong các cuộc họp báo khi tổng thống liên tục trình bày một cách sai lệch về mức độ nghiêm trọng của đại dịch. Mặc dù Fauci đôi khi mâu thuẫn với Trump, nhưng ông không trực tiếp đối đầu với tổng thống.
Những chỉ thị như vậy đã dừng lại vào tháng Tư và kể từ đó Fauci đã trở thành người thông báo chính, theo nhận xét của Mark Harrington, giám đốc điều hành của Treatment Action Group, một think tank của thành phố New York tập trung vào việc điều trị và phòng ngừa bệnh AIDS, bệnh lao và virus viêm gan C. “Trong vài tháng qua, ông nói sự thật với chính quyền theo cách mà không ai trong số những người khác trong nhóm phụ trách đại dịch của chính phủ đã làm,” Harrington nói. Fauci sẽ bước sang tuổi 80 vào tháng 12 nhưng không có kế hoạch nghỉ hưu sớm. Ông đồng ý ở lại NIAID và giữ vai trò là cố vấn y tế chính của tổng thống đắc cử Joe Biden. Osterholm cho biết ông mong Fauci sẽ tiếp tục đóng vai trò tích cực trước ống kính.
Tuy nhiên, Harrington vẫn mong đến ngày Fauci có thể tập trung trở lại vào những mối quan tâm cấp bách khác, chẳng hạn như HIV và viêm gan C. “Ông ấy cần được làm công việc hàng ngày của mình”, Harrington nhận xét. “Đó là một công việc quan trọng”.
Thanh Nhàn tổng hợp
Nguồn: https://www.nature.com/immersive/d41586-020-03435-6/index.html
