Doanh nghiệp khởi nghiệp: Giai đoạn ý tưởng

Việc xác định các cơ hội ở môi trường bên ngoài chắc chắn mang lại những hiệu quả nhất định, nhưng các ý tưởng kinh doanh chỉ có ý nghĩa nếu chúng phù hợp tốt với những tiềm năng của doanh nghiệp. Nói cách khác, sự hiểu biết của doanh nghiệp khởi nghiệp về các cơ hội kinh doanh tiềm năng nên được kết hợp với những hiểu biết sâu sắc về những gì mà doanh nhân khởi nghiệp và doanh nghiệp có thể làm.

Đánh giá năng lực nội tại của doanh nghiệp

Nguồn lực và năng lực: Để đánh giá tiềm năng bên trong của một doanh nghiệp, doanh nhân khởi nghiệp phải hiểu rõ sự khác biệt giữa các nguồn lực và năng lực. Nguồn lực là những yếu tố đầu vào cơ bản mà doanh nghiệp sử dụng trong kinh doanh, bao gồm tiền đầu tư, công nghệ hữu ích, thiết bị và nhân viên có năng lực. Các công ty có cả nguồn lực (tài sản) hữu hình và vô hình. Tài sản hữu hình là những tài sản có thể nhìn thấy và dễ đo lường. Một tòa nhà văn phòng, thiết bị máy tính và dự trữ tiền mặt là tất cả các tài sản hữu hình. Những tài sản này rất khác với các tài sản vô hình không nhìn thấy được và khó đánh giá. Tài sản vô hình bao gồm các quyền sở hữu trí tuệ như bằng sáng chế và bản quyền, cũng như một thương hiệu đã được thiết lập và có uy tín vững chắc.

Nguồn lực về mặt kỹ thuật không giống như năng lực. Trong khi đó, nguồn lực về bản chất là suy biến, năng lực được xem là tốt nhất khi tích hợp các nguồn lực khác nhau theo cách làm tăng lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp. Giống như một bàn phím không có giá trị thực tiễn cho đến khi nó được tích hợp vào một hệ thống các linh kiện máy tính, nguồn lực không thể cung cấp lợi thế cạnh tranh cho đến khi chúng được đưa vào một số hình thức hữu ích.

Năng lực cốt lõi: Một khi các doanh nhân khởi nghiệp có một cái nhìn chính xác về nguồn lực và năng lực của họ, họ đã sẵn sàng để xác định năng lực cốt lõi. Năng lực cốt lõi là những nguồn lực và khả năng đem lại cho một doanh nghiệp lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ của mình. Starbucks  là một ví dụ minh hoạ cho điều này. Công ty này được biết đến với nhiều loại cà phê ngon, nhưng đó không phải là lợi thế duy nhất trên thị trường của công ty. Trong thực tế, nhiều đối thủ cạnh tranh của nó – lớn và nhỏ – cũng cung cấp các sản phẩm cà phê chất lượng cao. Vậy tại sao công ty lại thành công như vậy? Hầu hết các nhà quan sát tin rằng đó là do sản phẩm cao cấp, kết hợp với “trải nghiệm Starbucks” đặc biệt, cho phép biểu tượng cà phê phát triển từ một cửa hàng duy nhất vào giữa những năm 1980 lên đến gần 12.500 địa điểm bán lẻ trên toàn thế giới hiện nay. Các năng lực cốt lõi nổi lên khi một công ty theo thời gian học cách để sử dụng các nguồn lực và năng lực của mình theo những cách độc đáo phản ánh “tính cách” của doanh nghiệp. Doanh nhân khởi nghiệp có thể xác định năng lực cốt lõi và áp dụng chúng một cách hiệu quả để giúp doanh nghiệp của họ đạt được lợi thế cạnh tranh và hiệu suất vượt trội.

Phân tích từ trong ra ngoài, từ ngoài vào trong

Một nền tảng vững chắc cho lợi thế cạnh tranh đòi hỏi một sự phù hợp giữa những điểm mạnh và điểm yếu của một doanh nghiệp và các cơ hội và thách thức hiện tại. Sự tích hợp này được tiết lộ tốt nhất thông qua phân tích SWOT (Điểm mạnh, Điểm yếu, Cơ hội và Thách thức), cung cấp một cái nhìn tổng quan đơn giản về chiến lược của một doanh nghiệp. Bảng 1 liệt kê một số yếu tố có thể là điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức; tuy nhiên, đây chỉ là đại diện cho vô số khả năng có thể xảy ra.

Trong thực tế, phân tích SWOT cung cấp một chế độ xem nhanh về tình hình hiện tại của công ty. Các công ty hoạt động hiệu quả trong tương lai sẽ là những công ty cải thiện khả năng của ngày hôm nay để đáp ứng những thách thức của ngày mai.

Các phương pháp tiếp cận từ bên ngoài vào trong và từ bên trong ra ngoài trong phân tích SWOT sẽ giúp một doanh nghiệp xác định các cơ hội phù hợp. Sau đó, doanh nhân có thể xác định cơ hội tốt nhất bằng cách đặt thêm một vài câu hỏi:
– Liệu cơ hội được chọn có dẫn đến những cơ hội khác trong tương lai không?
– Liệu cơ hội này có giúp xây dựng các kỹ năng mở ra các cơ hội mới trong tương lai?
– Việc theo đuổi cơ hội này có thể dẫn đến sự đối phó của các đối thủ tiềm năng?

Rõ ràng, những cơ hội hứa hẹn nhất là những cơ hội dẫn đến những cơ hội khác (cung cấp giá trị và lợi nhuận về lâu dài), thúc đẩy phát triển các kỹ năng bổ sung để trang bị cho các doanh nghiệp theo đuổi triển vọng mới và chưa kích động các đối thủ cạnh tranh tấn công lại.

Hugh Kenneth Holyoak đã học được cách thành lập một doanh nghiệp có thể dẫn đến việc thành lập một doanh nghiệp khác và các kỹ năng mới có thể mở ra những cơ hội tốt đẹp như thế nào. Holyoak, chủ sở hữu của một trại nuôi cá, một trại nuôi tôm đã đưa ra một số cải tiến về nghề cá trong những năm qua, bao gồm nhà máy cá mương nổi, thiết bị đánh vảy cá bằng điện, lồng cá nổi EZ và một loại cá do chính ông lai tạo có tên là Georgia Giant. Nhận thấy nhu cầu ngày càng cao và vùng đất ngập nước biến mất đã tạo ra một sự thiếu hụt nghiêm trọng các loài ếch nuôi để ăn thịt, ông đặt tầm nhìn vào việc nuôi ếch, cung cấp một hệ thống nuôi ếch trong nhà có thể nuôi tới 1.500 con nòng nọc chỉ trên diện tích sàn 1,1 m2. Triển vọng tương lai thật sự tươi sáng đáp ứng nhu cầu hiện tại. Và bởi vì hầu hết các trang trại nuôi ếch đều nằm ở các quốc gia có mức lương thấp và sử dụng nhiều lao động phổ thông, việc cạnh tranh của các đối thủ khác là không thể. Bằng cách đặt tầm nhìn của mình vào nghề nuôi ếch, Holyoak đã tìm ra cách để phù hợp với sự phát triển bên ngoài (nhu cầu tăng đối với ếch) với năng lực bên trong (bí quyết nuôi cá). Với hầu như không có sự cạnh tranh vào thời điểm đó, các cơ hội liên quan chắc chắn sẽ mở ra, và các kỹ năng mà Holyoak học được từ nuôi ếch có thể đem lại lợi ích cho các hoạt động liên quan đến nghề cá của mình.

Giống như hầu hết các doanh nhân khởi nghiệp thành công, Holyoak đã phát hiện ra các lĩnh vực kinh doanh khai thác tiềm năng đang nổi lên trong môi trường bên ngoài, nhưng ông đã đi theo hướng phù hợp với khả năng cá nhân và thế mạnh của các doanh nghiệp đã thành lập. Như được thể hiện trong Hình 1, đây là khu vực cơ hội tuyệt vời của doanh nhân khởi nghiệp.

Khi tiềm năng trong môi trường bên ngoài (được tiết lộ thông qua phân tích môi trường chung, môi trường ngành công nghiệp và môi trường cạnh tranh) phù hợp với khả năng và năng lực cốt lõi của doanh nhân khởi nghiệp (được làm nổi bật thông qua đánh giá bên trong), tỷ lệ thành công được cải thiện rất đáng kể. Do đó, chúng tôi khuyến khích bạn quan sát và có hệ thống trong việc tìm kiếm các cơ hội và suy nghĩ cẩn trọng về cách những gì phù hợp với nền tảng và kỹ năng cũng như sở thích và niềm đam mê của bạn. Nếu làm như vậy, bạn có nhiều khả năng tận hưởng cuộc phiêu lưu và đây không phải là một phần thưởng tệ!

Rõ ràng, tiến hành phân tích từ ngoài vào trong và từ trong ra ngoài và kết hợp hai phương pháp này, các kết quả sẽ đem lại một nền tảng vững chắc cho lợi thế cạnh tranh. Với nền tảng đó, các doanh nhân có thể bắt đầu tạo ra một chiến lược để đạt được hiệu suất tài chính vượt trội.

N.L.H. (Cục Thông tin KH&CN Quốc gia) tổng hợp
Bảng 1. Ví dụ một số yếu tố của phân tích SWOT

Hình 1. Khu vực cơ hội tuyệt vời của doanh nhân khởi nghiệp