Thuốc kháng viêm Dexamethasone giúp giảm 1/3 nguy cơ tử vong ở những ca Covid-19 nặng
Dexamethasone, một loại thuốc chống viêm steroid rẻ tiền và thông dụng có thể cứu sống những người bị nhiễm Covid-19 nặng, theo một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng ở Anh. Đây là loại thuốc đầu tiên được chứng minh có thể làm giảm khoảng 1/3 tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân đang thở máy vì nhiễm Covid-19.
Steroid dexamethasone đã điều trị cho hàng ngàn người bị nhiễm coronavirus nặng trong một thử nghiệm ngẫu nhiên, có đối chứng. Ảnh: Dr P. Marazzi/Science Photo Library
“Đây là một kết quả đáng kinh ngạc”, Kenneth Baillie, bác sĩ điều trị chuyên sâu tại ĐH Edinburgh, Vương quốc Anh, cũng trong ban chỉ đạo của thử nghiệm lâm sàng – có tên là RECOVERY này nói. “Rõ ràng sẽ có một tác động toàn cầu lớn”.
Thử nghiệm RECOVERY được triển khai vào tháng 3 và là một trong những thử nghiệm ngẫu nhiên, có đối chứng lớn nhất trên thế giới về điều trị coronavirus. Nghiên cứu đã thực hiện trên 2.100 người sử dụng dexamethasone với liều thấp hoặc trung bình khoảng sáu miligam mỗi ngày trong mười ngày, và so sánh với khoảng 4.300 người điều trị Covid-19 nhưng không được điều trị bằng thuốc này.
Tác dụng nổi bật của dexamethasone là giảm 1/3 tỷ lệ tử vong trên những bệnh nhân sử dụng máy thở. Con số này đối với người đang thở oxy nhưng không phải thở máy là 1/5. Thuốc không tạo sự khác biệt có ý nghĩa giữa những người bị Covid-19 nhẹ không phải thở máy hoặc thở oxy.
“Đây là một bước đột phát lớn. Bởi vì trước đó vẫn còn tranh cãi về việc sử dụng steroid để điều trị nhiễm trùng đường hô hấp do virus như Covid-19. Dữ liệu từ các thử nghiệm steroid trong dịch do coronaviurs khác gây ra như SARS và MERS không thuyết phục”, Peter Horby, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Oxford, Anh, và là một nhà nghiên cứu chính trong thử nghiệm cho biết. Hướng dẫn điều trị từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và nhiều quốc gia đã cảnh báo không nên điều trị cho những người bị nhiễm coronavirus bằng steroid. Một số nhà nghiên cứu còn lo ngại về các báo cáo điều trị steroid phổ rộng. Các loại thuốc ức chế hệ thống miễn dịch như thế này có thể đem lại một số tác dụng tích cực lên những bệnh nhân bị tàn phá phổi, do đôi khi phản ứng miễn dịch hoạt động quá mức ở những trường hợp nặng của Covid-19. Nhưng những bệnh nhân lại vẫn có thể cần một hệ thống miễn dịch hoạt động đầy đủ để tự chống lại virus.
Và thử nghiệm RECOVERY cho thấy rằng: Ở liều thử nghiệm, lợi ích của việc điều trị steroid có thể lớn hơn tác hại tiềm tàng. Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng thuốc không gây ra có tác dụng phụ nổi bật nào. Vì thuốc này rất phổ biến cũng và có giá thành rất thấp nên “Có thể dùng được cho rất nhiều người”, Horby nói.
“Tìm ra được các cách điều trị hiệu quả như thế này sẽ làm thay đổi tác động của đại dịch Covid-19 đối với cuộc sống và nền kinh tế trên toàn thế giới”, Nick Cammack, người đứng đầu chương trình Covid-19 Therapeutics Accelerator tại Tổ chức từ thiện nghiên cứu y sinh học Wellcome ở Anh, London tuyên bố. “Mặc dù nghiên cứu này cho thấy dexamethasone chỉ mang lại lợi ích cho những trường hợp nghiêm trọng, nhưng nó sẽ cứu vô số sinh mạng trên toàn cầu”.
Trước dexamethasone, loại thuốc duy nhất được chứng minh là có tác dụng cho bệnh nhân Covid-19 trong một thử nghiệm lâm sàng lớn ngẫu nhiên có kiểm soát là thuốc remdesivir . Mặc dù remdesivir đã được chứng minh là rút ngắn thời gian bệnh nhân có thể cần phải nằm viện, nhưng nó không có tác dụng đáng kể về mặt thống kê đối với các trường hợp tử vong.
Remdesivir cũng đang không đáp ứng đủ nhu cầu. Mặc dù nhà sản xuất thuốc – Gilead Science thuộc Foster City, California – đã thực hiện các bước để đẩy mạnh sản xuất remdesivir, nhưng hiện tại nó chỉ có sẵn cho một số bệnh viện hạn chế trên toàn thế giới. Và remdesivir rất phức tạp để quản lý và sử dụng: nó phải được dùng bằng cách tiêm trong một liệu trình khoảng vài ngày.
Ngược lại, Dexamethasone là một mặt hàng y tế có rất nhiều ở các kệ dược phẩm trên toàn thế giới và có sẵn dưới dạng viên. Đó là một ích lợi đặc biệt trong bối cảnh coronavirus tiếp tục gia tăng ở các quốc gia đang gặp hạn chế ở vấn đề chăm sóc sức khỏe. “Chỉ với giá dưới 50 bảng Anh, bạn có thể điều trị cho 8 bệnh nhân”, Martin Landray, một nhà dịch tễ học tại Đại học Oxford, và một nhà nghiên cứu chính khác trong thử nghiệm RECOVERY.
Đức Phát lược dịch
Nguồn: https://www.nature.com/articles/d41586-020-01824-5?
