Uống quá ít nước khiến cơ thể dễ căng thẳng

Những người uống ít nước hơn so với mức khuyến nghị hàng ngày có phản ứng hormone căng thẳng cao hơn, liên quan đến việc gia tăng nguy cơ bệnh tim, tiểu đường và trầm cảm.

Theo một nghiên cứu mới của các nhà khoa học ở Đại học Liverpool John Moores (LJMU), việc uống quá ít nước có thể tăng nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe liên quan đến căng thẳng.

Nghiên cứu mới được xuất bản trên Journal of Applied Physiology, cho thấy những người uống ít hơn 1,5 lít nước – tương đương bảy cốc trà mỗi ngày, có phản ứng cortisol với căng thẳng cao hơn 50% so với những người uống đủ lượng nước khuyến nghị.

GS. Neil Walsh ở Trường Khoa học Thể dục và thể thao (LJMU), người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: “Cortisol là hormone chính gây căng thẳng cho cơ thể, và phản ứng quá mức của cortisol với căng thẳng có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và trầm cảm”, ông nói.

Ảnh hưởng sức khỏe dài hạn

Neil và các cộng sự đã chia những người trưởng thành khỏe mạnh tham gia nghiên cứu thành hai nhóm có quy mô bằng nhau, đại diện cho 25% lượng tiêu thụ đồ uống hàng ngày thấp nhất và cao nhất. Nhóm uống ít bao gồm những người uống ít hơn 1,5 lít mỗi ngày (nước, thức uống nóng…). Nhóm uống nhiều bao gồm những người thường xuyên uống đủ nước theo khuyến nghị – 2 lít nước với phụ nữ và 2,5 lít nước với nam giới. Sau đó, các nhà nghiên cứu so sánh các nhân tố chính ảnh hưởng đến phản ứng căng thẳng như giấc ngủ và các đặc tính tâm lý giữa hai nhóm.

Những người tham gia duy trì thói quen uống nước thông thường của họ trong một tuần, trong thời gian đó, các nhà nghiên cứu theo dõi mức độ hydrat hóa trong các mẫu máu và nước tiểu. Sau đó, những người tham gia thực hiện bài kiểm tra căng thẳng xã hội Trier – thường dùng để mô phỏng căng thẳng trong thế giới thực thông qua một cuộc vấn xin việc giả định và một bài tính nhẩm.

TS. Daniel Kashi, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết: “Cả hai nhóm đều cảm thấy lo lắng và có mức tăng nhịp tim như nhau trong bài kiểm tra căng thẳng. Tuy nhiên, nồng độ cortisol trong nước bọt của nhóm uống ít nước gia tăng đáng kể so với nhóm uống nhiều nước”.

“Dù nhóm uống ít nước không cảm thấy khát hơn nhóm uống nhiều nước, nhưng nước tiểu của họ sẫm màu và đậm đặc hơn – dấu hiệu rõ ràng của tình trạng thiếu nước. Một điều quan trọng mà chúng tôi nhận thấy là tình trạng thiếu nước liên quan đến phản ứng cortisol mạnh hơn với bài kiểm tra căng thẳng. Phản ứng cortisol quá mức với căng thẳng liên quan đến tình trạng suy giảm sức khỏe trong lâu dài”, ông nói thêm.

Tại sao thiếu nước lại gây hại?

Câu trả lời nằm ở hệ thống điều hòa thẩm thấu (quá trình duy trì cân bằng muối và nước) của cơ thể, có liên quan chặt chẽ với trung tâm phản ứng căng thẳng của não. Khi cơ thể cảm nhận được tình trạng mất nước, do uống ít nước hay bị mất nước quá nhiều, nó sẽ kích hoạt giải phóng hormone vasopressin, tác động chủ yếu lên thận, thúc đẩy tái hấp thu nước để duy trì thể tích máu và cân bằng điện giải. Cơ chế này cũng có tác dụng phụ. Việc giải phóng vasopressin liên tục gây áp lực cho thận, khiến thận phải làm việc nhiều hơn để cô đặc nước tiểu và kiểm soát cân bằng điện giải.

Vasopressin cũng tác động lên trung tâm phản ứng căng thẳng của não – vùng dưới đồi, ảnh hưởng đến việc giải phóng cortisol. Hoạt động của vasopressin giúp duy trì thể tích máu và cân bằng điện giải, đồng thời cũng làm tăng cortisol.

Các nhà nghiên cứu cho biết cần thêm các nghiên cứu dài hạn về vấn đề này. Tuy nhiên, những kết quả thu được góp phần củng cố các khuyến nghị, song những phát hiện này củng cố các khuyến nghị hiện tại về uống đủ nước – khoảng 2 lít mỗi ngày đối với phụ nữ và 2,5 lít đối với nam giới.

Uống đủ nước giúp kiểm soát căng thẳng

“Uống đủ nước có thể giúp kiểm soát căng thẳng hiệu quả hơn”, TS. Kashi cho biết. Một cách thiết thực để kiểm tra tình trạng thiếu nước của cơ thể là theo dõi màu nước tiểu – màu vàng nhạt thường cho thấy tình trạng đủ nước.

“Nếu bạn biết mình sắp đến thời hạn chót phải hoàn thành công việc hoặc sắp phải phát biểu, việc mang theo một chai nước có thể là một thói quen tốt mang lại lợi ích lâu dài cho sức khỏe”.

Thanh An dịch từ Liverpool John Moores University

Nguồn: https://www.ljmu.ac.uk/about-us/news/articles/2025/8/22/dehydration-and-stress-study