Bằng chứng đầu tiên về các hạt nano nhựa tích tụ trong những phần ăn được của rau củ
Ô nhiễm nhựa đã trở thành một thách thức toàn cầu, và một khi đã vào môi trường thì nó có thể bị phân rã thành những mảnh nhỏ hơn và ngày một nhỏ hơn.
Một nghiên cứu mới chứng tỏ lần đầu tiên, một số hạt vô cùng nhỏ được tìm thấy trong môi trường có thể được hấp thụ vào những phần ăn được của rau củ trong suốt thời kỳ tăng trưởng.
Nghiên cứu này sử dụng củ cải làm thí nghiệm, và lần đầu tiên, phát hiện ra là những hạt nano nhựa – một số hạt nhỏ có đường kính tương đương phần triệu một cm – có thể xâm nhập vào rễ trước khi lan truyền và tích tụ bên trong những phần ăn được của loài rau này.
Các nhà nghiên cứu cho biết, những phát hiện mới cho thấy con đường tiềm năng khác của việc phơi nhiễm nano nhựa và những hạt, sợi nhựa khác không chủ đích, vốn đang ngày một nhiều trong môi trường sống.
Kết quả này cũng nhấn mạnh đến sự cần thiết của nghiên cứu tương lai về những vấn đề an toàn thực phẩm mới nổi và những tác động chính xác cảu nó đối với môi trường và sức khỏe con người.
Nghiên cứu này, được xuất bản trên tạp chí Environmental Research, với sự tham gia của các chuyên gia khoa học thực vật, hóa học môi trường và ô nhiễm nhựa ở ĐH Plymouth.
Họ đã áp dụng nhiều kỹ thuật tương tự với những nghiên cứu trước đây về việc tiêu thụ các hạt nano nhựa nhanh chóng trên những loài phổ biến trên thị trường thực phẩm như cá và các loài động vật thân mềm như sò vẹm, qua đó tăng thêm bằng chứng về việc các hạt nhựa đó có thể di chuyển và tích tụ thông qua chuỗi thức ăn.
Với nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã đặt củ cải vào một hệ thống trồng trọt thủy canh, với phần rễ nhỏ, chưa tăng trưởng tiếp xúc với một dung dịch chứa nano nhựa polystyrene có carbon được đánh dấu phóng xạ.
Sau năm ngày, họ kiểm tra xem các hạt nano nhựa đã đâm xuyên vào củ cải như thế nào. Họ phát hiện ra gần 5% những hạt ban đầu ở trong dung dịch đã có mặt trong bộ rễ – khoảng hàng triệu hạt nano nhựa đã xâm nhập vào loài rau này.
Trong số các hạt này, khoảng một phần tư đã tìm cách trú ngụ trong rễ củ trong khi 10% đã tích tụ trong lá.
TS. Nathaniel Clark, tác giả thứ nhất của nghiên cứu cho rằng “các loài cây có một lớp bên trong bộ rễ của chúng gọi là Casparian strip, có thể đóng vai trò như một lớp lọc chống lại các hạt xâm nhập mà phân nhiều là có thể gây hại.
“Đây là lần đầu tiên, một nghiên cứu đã cho thấy các hạt nano nhựa có thể vượt qua được rào cản này, với tiềm năng giúp chúng tích tụ bên trong cây và vượt qua tất thảy những ai ăn chúng. Không có lý do nào để tin là điều này chỉ xuất hiện ở loài củ cải, và rõ ràng là các hạt nano nhựa đang hấp thụ ở nhiều dạng rau củ khác nhau đang được trồng trên toàn thế giới”.
ĐH Plymouth là nơi đi tiên phong trong nghiên cứu về vi nhựa trong 20 năm, cho thấy sự hiện diện của vi nhựa ở các đại dương đến sườn núi Everest. Họ cũng nhận diện được những nguồn chính của ô nhiễm vi nhựa – từ các lốp xe bị tước mòn đến chu trình giặt giũ và sơn tườn, và sự phân rã của những vật thể lớn hơn trong môi trường – với nghiên cứu này đã trực tiếp cung cấp thông tin cho việc xây dựng quy định quốc tế về chống chất thải nhựa.
Giáo sư Richard Thompson OBE FRS, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu biển quốc tế của trường và là tác giả chính của nghiên cứu này, cho biết “Ở một mức độ nào đó, những phát hiện này không gây ngạc nhiên – bởi vì tất cả những nghiên cứu trước của chúng ta đều tìm thấy ô nhiễm vi nhựa ở khắp mọi nơi”.
“Tuy nhiên nghiên cứu này đem lại một bằng chứng rõ ràng là các hạt trong môi trường có thể tích tụ không chỉ trong hải sản mà còn trong rau củ. Công trình này góp phần hình thành hiểu biết đang ngày một gia tăng của chúng ta về sự tích tụ và những hệ quả có hại tiềm tàng của vi nhựa và nano nhựa với sức khỏe con người”.
Anh Vũ dịch từ University of Plymouth
