Chúng ta đang phụ thuộc vào lời nói của Vladimir Putin về vaccine Nga
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố nước Nga đã chấp thuận một vaccine Covid-19 để cho cộng đồng sử dụng, thậm chí trước khi hoàn tất các ca thử nghiệm lâm sàng – trở thành vaccine đầu tiên trên thế giới vượt qua “rào cản” quy định.
Thông báo của Nga, đã nhanh chóng thu hút được sự chú ý của các nhà khoa học, nhà sản xuất, viện nghiên cứu của hàng chục quốc gia trên thế giới đang chạy đua phát triển vaccine chống coronavirus. Rất nhiều vaccine dự tuyển của các công ty Mỹ, châu Âu và Trung Quốc hiện đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng, vốn thu hút hàng trăm tình nguyện viên để xác định là thứ vaccine đó có hiệu nghiệm hay không.
Vaccine của Nga do Viện nghiên cứu Gamaleya phát triển chuẩn bị vào pha thử nghiệm cuối cùng – pha III. Thông tin này đã góp phần củng cố thêm vào những lời tuyên bố của ông Putin về loại vaccine này, một cột mốc quan trọng mà giới lãnh đạo toàn cầu đang chờ đợi, hiện không có dữ liệu về kết quả thử nghiệm, Paul Offit, một chuyên gia vaacine của trường đại học Pennsylvania và là người tham gia phát triển vaccine rotavirus, nhận xét.
Politico đã phỏng vấn ông về vaccine của Nga.
Chúng ta biết được gì về vaccine này của Nga?
Họ phát triển hai vaccine riêng biệt rồi kết hợp nó lại thành một, cả hai đều trên cơ sở virus adeno nhược độc tái tổ hợp – nghĩa là các virus adeno không thể là nguyên nhân gây bệnh như bình thường bởi chúng đã bị điều chỉnh không thể tái sao chép chính mình. Nhưng những gì chúng có thể làm là tạo ra protein gai của virus corona [vốn là yếu tố giúp virus này bám vào tế bào người].
Về cơ bản, anh được tiêm với hai chủng, sau đó tạo ra các protein gai virus corona trong các tế bào của anh và anh cũng tạo ra các kháng thể với các protein gai đó. Tôi hiểu là họ đã thực hiện thử nghiệm giai đoạn một ở quy mô nhỏ với 30 người và pha thử nghiệm thứ ba sẽ bắt đầu vào tuần tới.
Khi ông Vladimir Putin nói nó tốt, an toàn, hiệu quả, những gì ông ấy hàm ý là các bệnh nhân có lẽ đã tạo ra kháng thể và không ai tử vong. Nhưng ông ấy có thể không biết những gì là an toàn, hiệu quả ở Nga cho đến khi bước sang pha III, mà sang tuần mới bắt đầu cơ mà.
Có thể so sánh như thế nào về loại vaccine này với các vaccine dự tuyển ở Mỹ và trên toàn cầu? Có chút nào giống như thế không?
Tôi hiểu là một trong những chủng này rất tương đồng với virus adeno 5 nhược độc tái tổ hợp trên người do CanSino (Trung Quốc) phát triển trên vaccine của họ. Và cái khác, gọi là adenovirus 26 nhược độc tái tổ hợp tương tự với vaccine của Johnson & Johnson.
Vậy có bất kỳ dữ liệu công khai nào về vaccine của Nga? Hình như dữ liệu an toàn pha I đã được xuất bản trên một tạp chí y học?
Ồ tôi chưa từng thấy. Chúng tôi chỉ phụ thuộc vào lời nói của ông Vladimir Putin.
Về tổng thể, những gì là giới hạn của việc gia tốc thời gian như với việc phát triển vaccine này?
Tôi nghĩ chỉ cần anh làm hiệu quả thử nghiệm lâm sàng pha III, với số lượng người tham gia như với các vaccine của Mỹ – với khoảng 30.000 tham gia – thì đúng với quy mô của một pha thử nghiệm lâm sàng cuối cùng của vaccine. Miễn là anh làm điều đó, ngay cả với một pha II rút gọn, thì cũng là ổn.
Những gì tôi lo ngại về sự loan báo của Nga là chính quyền Mỹ có thể coi đây là một so tài: một chiếc găng tay đã bị ném xuống và Nga đang dẫn trước, ngay cả khi họ không hoàn toàn dẫn trước trong mọi công đoạn phát triển vacccine.
Ông nghĩ thế nào về điều sẽ đến trong cuộc chạy đua vaccine?
Đây không phải là cuộc chơi, trước tiên ngôn ngữ thật khủng khiếp “tăng tốc”, “chạy dua vaccine”, “danh sách ứng viên”. Nó khiến cho mọi người lo ngại và nghĩ rằng các yêu cầu gai góc đã bị cắt bỏ, hướng dẫn am toàn bị bỏ qua. Tôi nghĩ đó là lý do tại sao mọi người lại có chút ngập ngừng về việc tiếp nhận loại vaccine này.
Miễn ra là anh làm thử nghiệm lâm sàng pha III, và mất tới nhiều tháng cho pha này, sau đó anh có thể an tâm hơn. Nếu anh không làm thử nghiệm lâm sàng pha III hoặc rút gọn pha III… thì anh sẽ chơi trò nhào lộn mà không có lưới bảo hiểm.
Những thông tin mới nào ông đang chờ đợi? Điều gì khiến ông nói ‘đây là một đột phá’?
Tôi nghĩ phải chờ tới đầu năm tới, khi Ban điều hành an toàn dữ liệu mở được mã của các ca thử nghiệm lâm sàng pha III do Moderna, Pfizer và Novavax đang thực hiện, nhiều nhà khoa học có thể nhìn vào dữ liệu đó và xem ai được bảo vệ trước vaccine và được bảo vệ trong bao lâu… khi đó anh sẽ biết ngay thôi.
Hiện ông lo ngại điều gì nhất trong thảo luận về loại vaccine này?
Có rất nhiều điều lo ngại với các vaccine. Vaccine là cách duy nhất để giúp anh vượt qua bệnh dịch và nếu làm rối tung nó, anh có thể khiến mọi người lo ngại một cách không cần thiết và sau đó khiến công chúng sợ hãi khi niềm tin vào vaccine đã quá mong manh.
Điều gì là quan trọng ở đây?
Điều chính yếu là Nga có một chiến lược phát triển vaccine tương tự như những chiến lược của các quốc gia khác. Không có gì mới ở đây: Họ đã thực hiện pha I quy mô nhỏ với 30 người, họ còn chưa bắt đầu với pha III. Tổng thống Vladimir Putin đã tóm lấy và cho rằng họ đã có vaccine, về cơ bản là họ đã thắng trong cuộc chạy đua này. Nhưng đây không phải là sự thật.
Thanh Phương dịch
