Có thể dò ‘anh em’ trái đất từ trái đất như thế nào?
Một nhóm nghiên cứu do TS. Sofia Sheikh của Viện nghiên cứu SETI, trong hợp tác với dự án Đặc điểm các công nghệ tín hiệu khí quyển và Trung tâm trí tuệ ngoài trái đất ĐH Penn, đã tìm câu trả lời cho một câu hỏi đơn giản: nếu có sự tồn tại của một nền văn minh ngoài trái đất với trình độ công nghệ tương tự chúng ta thì họ có thể phát hiện được trái đất và bằng chứng về con người hay không? Nếu có thì họ có thể dò được những tín hiệu gì và từ khoảng cách bao xa?
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một phương pháp lý thuyết dựa trên mô hình, và nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên phân tích nhiều dạng tín hiệu công nghệ cùng lúc. Phát hiện của họ cho thấy là các tín hiệu radio, như việc phát radar hành tinh từ Đài quan sát Arecibo, là những tín hiệu công nghệ dễ phát hiện nhất từ trái đất, có tiềm năng hiển thị cách xa trái đất tới 12.000 năm ánh sáng.
Kết quả nghiên cứu được xuất bản trên The Astronomical Journal.
Các tín hiệu công nghệ khí quyển – như phát thải nitrogen dioxide – đã ngày một trở nên dễ phát hiện trong vòng một thập kỷ qua, nhờ vào những tiên tiến trong các thiết bị như Kính viễn vọng không gian James Webb và Đài quan sát các thế giới có thể sinh sống (HWO). Với HWO, chúng ta có thể phát hiện được những phát thải từ xa cỡ 5,7 năm ánh sáng, nghĩa là quãng ngôi sao gần với chúng ta nhất, Proxima Centauri (Cận Tinh) – một sao lùn đỏ biến quang nằm cách Hệ mặt trời xấp xỉ 4,2 năm ánh sáng, thuộc về chòm sao Centaurus (Bán Nhân Mã).
Vậy khi tiến gần hơn với trái đất, người ngoài hành tinh có thể phát hiện được nhiều hơn các tín hiệu từ con người một cách đồng thời, bao gồm ánh sáng các thành phố, laser, hiện tượng đảo nhiệt và các vệ tinh, qua đó có được cái nhìn toàn diện về sự hiện diện của các công nghệ hiện nay của chúng ta.
“Mục tiêu của chúng tôi với dự án này là muốn mang SETI ‘trở lại với trái đất’ trong một khoảnh khắc và nghĩ về nơi ngày nay chúng ta thực sự có các tín hiệu công nghệ và phát hiện được các năng lực công nghệ”, theo Macy Huston, một đồng tác giả và một postdoc tại Khoa Thiên văn học, ĐH California, Berkeley. “Ở SETI, chúng tôi không bao giờ giả định về sự sống khác và công nghệ khác giống hệt chúng ta nhưng việc định lượng về những gì của chúng ta có thể giúp đặt các cuộc tìm kiếm của SETI vào một góc nhìn phù hợp”.
“Một trong những khía cạnh thú vị nhất của nghiên cứu này là sử dụng SETI như một tấm gương vũ trụ. Cái gì trên Trái đất giống như phần còn lại của thiên hà này? Và tác động hiện tại của chúng ta lên hành tinh của chúng ta như thế nào?”, Sheikh nói. “Dĩ nhiên là chúng ta không hề biết câu trả lời. Do đó công trình này cho phép chúng ta ngoại suy và hình dung ra những gì chúng ta có thể giả định như liệu chúng ta có thể khám phá ra một hành tinh mà có thể là có nồng độ các chất ô nhiễm cao trong bầu khí quyển của chúng ta không”.
Các nhà khoa học SETI đi tìm các nền văn minh tiên tiến bằng việc tìm kiếm các tín hiệu công nghệ – các tín hiệu hoặc mẫu hình có thể được giải thích bằng hiện tượng tự nhiên có thể chỉ dấu sự sống thông minh. Các tín hiệu đó được gọi là các tín hiệu công nghệ và có ở những hình thức khác nhau. Các kính viễn vọng radio là công cụ được sử dụng nhiều nhất trong các cuộc tìm kiếm của SETI. Họ sử dụng các kính viễn vọng quang để quét bằng các xung laser có thể chỉ dấu các mẫu hình truyền thông hoặc lực đẩy.
Một cách tiếp cận khác bao gồm việc nghiên cứu về các bầu khí quyển ngoại hành tinh trong những khu vực có thể sinh sống quanh các ngôi sao để tìm kiếm các tín hiệu hóa học mà có thể chỉ dấu sự sống hoặc các hoạt động công nghiệp. Các nhà khoa học SETI cũng xem xét các công nghệ vượt xa những phát minh trên trái đất nhưng các công nghệ ở tương lai xa không được tính đến trong nghiên cứu này.
Nghiên cứu của họ cho thấy cách các tín hiệu công nghệ trên trái đất có thể đem lại một khung đa bước sóng cho hiểu biết về khả năng dò của công nghệ trên những hành tinh khác và định hình cuộc tìm kiếm của chúng ta về những sự sống thông minh ngoài trái đất. Các kính viễn vọng thông minh và hiện có có thể thúc đẩy độ nhạy của các cuộc tìm kiếm hoặc cho phép chúng ta nhận diện được những dạng tín hiệu công nghệ mới như các tín hiệu ô nhiễm trong khí quyển. Việc lặp lại dạng nghiên cứu này theo năm tháng khi công nghệ thiên văn thêm tiên tiến và tác động của con người lên hành tinh ngày một đậm nét có thể đem lại những cái nhìn mới và tinh chỉnh cách tiếp cận của chúng ta để khám phá sự sống ngoài trái đất.
Anh Hiền dịch từ SETI Institute
Nguồn: https://www.seti.org/press-release/earth-detecting-earth
