Mỗi bên mũi có một khứu giác riêng
Nghiên cứu do các nhà khoa học ở trường ĐH Pennsylvania, Philadelphia, và Viện Khoa học thần kinh Barrow, Phoenix, dẫn dắt đã phát hiện các quá trình thần kinh nằm trong quá trình xử lý mùi trong hệ khứu giác của người và cách não vận hành thông tin về mùi từ hai lỗ mũi khác nhau.
Trong một bài báo mới “Odor representations from the two nostrils are temporally segregated in human piriform cortex” (Những hiện diện mùi từ hai lỗ mũi được phân tách theo thời gian trong vỏ não người hình trái lê), xuất bản trên Current Biology, nhóm nghiên cứu nêu chi tiết phát hiện mỗi lỗ mũi có khứu giác riêng của mình, ghi nhận sự hiện diện khác biệt của thông tin mùi khi tình cờ bắt gặp.
Nghiên cứu bao gồm 10 người tham gia với các điện cực sâu trong nội sọ của một nhiệm vụ nhận diện mùi, nơi các kích thích mùi được phân phối bên trái, bên phải hoặc cả hai lỗ mũi thông qua một thiết bị khứu giác kế được thiết kế riêng để phân phối các mùi dưới sự kiểm soát của máy tính.
Những người tham gia phải nhận diện được mùi và chỉ dấu là lỗ mũi nào cảm nhận được mùi đến từ đâu. Những người cảm nhận tốt hơn trong dò và nhận diện được các mùi bằng cả hai lỗ mũi so với mỗi lỗ mũi riêng biệt, không có dấu hiệu nào cho thấy lỗ mũi phải hay lỗ mũi trái vượt trội hơn lỗ mũi còn lại trong khi phát hiện mùi.
Sự nhận diện được mùi có thể được giải mã từ các dao động trong vùng não vỏ hình trái lê thông qua hoạt động thần kinh được ghi lại từ một tín hiệu điện não đồ nội sọ. Các nhà nghiên cứu quan sát thấy sự nhận diện mùi được mã hóa trong các quá trình xử lý riêng biệt theo thời gian ở cả hai lỗ mũi. Họ đề xuất có sự diễn dịch về mùi riêng biệt xuất hiện ở từng bên mũi một.
Sự kích thích mỗi bên mũi với cùng một mùi cũng cho thấy sự tương đồng trong những diễn dịch phân biệt mùi trong quá trình giải mã chúng. Điều này cho thấy mỗi bên lỗ mũi có thể nhận diện được một mùi riêng biệt, đó là sự khác biệt tinh tế trong cách chúng đón nhận mùi.
Sự diễn dịch mùi nhanh hơn với cả hai bên mũi, qua đó cho thấy sự lợi thế tính toán trong sự xử lý các mùi.
Hiểu được các quá trình đó là điều thiết yếu trong việc có thêm hiểu biết sâu sắc về cách con người đón nhận và nhận diện được các mùi, qua đó có thể mở rộng hơn các gợi ý về khoa học thần kinh khứu giác và khoa học nhận thức.
Thanh Phương tổng hợp
Nguồn: https://medicalxpress.com/news/2023-11-nostril-unique-intracranial-electroencephalogram.html
https://medicalxpress.com/news/2023-05-olfactory-responses-patients-coma-vegetative.html
———————————————
1. https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(23)01379-9?_returnURL=https%3A%2F%2Flinkinghub.elsevier.com%2Fretrieve%2Fpii%2FS0960982223013799%3Fshowall%3Dtrue
