Não kích hoạt tế bào miễn dịch khi kế bên người ốm
Khi nhìn thấy những hình ảnh đại diện của người mắc ho hay phát ban, não của con người đã kích hoạt phản hồi miễn dịch.
Bộ não kích hoạt các tế bào miễn dịch ở tuyến đầu trong phản hồi với tín hiệu nhỏ nhặt về một người bị ốm, bắt chước phản ứng của cơ thể trước một cú lây nhiễm thực tế, một nghiên cứu cho biết.
Để có kết quả này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng các bức ảnh quét não và xét nghiệm máu cũng như một công nghệ là bộ dụng cụ chơi game. Việc nghiên cứu những tình nguyện viên sử dụng các chiếc kính thực tế ảo để quan sát hình ảnh đại diện của người có các triệu chứng phát, ho hoặc các triệu chứng ốm đau khác có thể giúp họ tránh phơi nhiễm với mầm bệnh.
Các kết quả cho thấy sức mạnh của bộ não “dự đoán điều gì đang diễn ra để lựa chọn phản hồi thích hợp”, đồng tác giả nghiên cứu Andrea Serino, nhà khoa học thần kinh tại Bệnh viện trường đại học Lausanne, Thụy Sĩ.
Nghiên cứu được xuất bản vào ngày 28/7 trên Nature Neuroscience.
Hệ miễn dịch tương tác một cách mau lẹ với sự lây nhiễm nhưng không phải lúc nào cũng đủ nhanh để ngăn ngừa những căn bệnh trọng. Điều đó cho thấy có thể hữu dụng nếu cơ thể nhận ra một bệnh truyền nhiễm và có ngay một phản hồi phòng ngừa sớm.
Để nghiên cứu về năng lực của con người trong lường trước một cuộc tấn công của mầm bệnh, Serino và cộng sự đã mời các tình nguyện viên khỏe mạnh với những kính thực tế ảo Oculus Rift của Google và cho họ thấy những hình ảnh đại diện ở gần và ngày một gần hơn, dẫu chưa hề chạm vào họ. Một số hình ảnh có những dấu hiệu mắc một căn bệnh truyền nhiễm còn một số hình ảnh trông khỏe mạnh.
Một nhóm tình nguyện viên khác không thấy các hình ảnh đại diện nhưng nhận được một cú tiêm phòng cúm, đại diện cho việc phơi nhiễm với một mầm bệnh thực tế.
Các nhà khoa học tìm thấy cách tiếp cận của hình ảnh đại diện lây nhiễm kích hoạt các khu vực não bộ liên quan với không gian cá nhân. Tiếp theo là một sự dâng trào hoạt động trong ‘mạng lưới nối bật’ của bộ não: một bộ tập hợp của các vùng tham gia ghi nhận các sự kiện quan trọng, bao gồm các mối đe dọa và phản ứng với chúng.
Hoạt động não kích hoạt sự gia tăng tần suất các bảo vệ miễn dịch mà người ta vẫn gọi là các tế bào lympho bẩm sinh, vốn là một phần trong tuyến đầu phòng vệ của cơ thể chống lại những kẻ xâm nhập. Tần suất của những tế bào này cao hơn ở những người tham gia có tiếp cận với những hình ảnh đại diện nhiễm bệnh so với nhóm có kiểm soát. Hoạt động của hệ miễn dịch ở những người có tiêm vaccine cúm tiếp xúc với những hình ảnh đại diện nhiễm bệnh cũng thấp hơn.
“Khía cạnh thực tế ảo của nghiên cứu này thực sự thú vị”, Isaac Chiu, nhà miễn dịch học tại trường Y Harvard ở Boston, Massachusetts, không tham gia vào nghiên cứu, nhận xét. Các kết quả này là một ví dụ của việc làm việc nhóm giữa “hai hệ thống phức hợp nhất của cơ thể”, Chiu nói. “Chúng hợp tác phản hồi với nhau bởi vì cả hai hệ thống đều tiếp xúc với môi trường và hình thành sự bảo vệ chống lại các mối nguy hiểm tiềm năng như các mầm bệnh.”
Các nhà nghiên cứu cho biết, các phát hiện này có thể giúp cải thiện các vaccine: thực tế ảo có thể làm tăng cường hoạt động của các tế bào miễn dịch hướng đích của vaccine. Điều này có thể thúc đẩy phản hồi miễn dịch với các vaccine, và do đó, cả hiệu lực của chúng.
Anh Vũ dịch từ Nature
Nguồn: doi: https://doi.org/10.1038/d41586-025-02363-7
