Argentina: Cắt giảm tài trợ cho y tế và khoa học không phải là một lựa chọn trong bầu cử

Vì sự lựa chọn vị tổng thống kế tiếp của Argentina, các công dân phải xem xét những lợi ích rộng lớn hơn của đầu tư cho khoa học – sự phồn vinh, hạnh phúc và tăng trưởng dài hạn.

Vào cuối tháng trước, người dân ở Argentina bỏ phiếu vòng đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống. Sergio Massa, bộ trưởng bộ Kinh tế của chính phủ của đảng trung tả cầm quyền, đang dẫn đầu với một khoảng cách nhỏ với nhà kinh tế và người hay phát ngôn trên truyền hình Javier Milei của đảng Tự do cực hữu. Do cả hai ứng viên đều không có được số phiếu cần thiết nên sẽ cần đến vòng bỏ phiếu thứ hai vào ngày 19/11/2023.

Nếu thắng cử, Milei sẽ lên kế hoạch tái định hình tài trợ cho khoa học, môi trường, sức khỏe và giáo dục. Mục tiêu của ông ta là cắt giảm chi tiêu của một chính phủ đang ngập trong nợ nần tới 15% GDP ở Argentina.

Kế hoạch của Milei có thể là đóng cửa cơ quan tài trợ cho khoa học chính của Argentina, Hội dồng nghiên cứu KH&CN Quốc gia (CONICET), nơi cung cấp tài trợ cho 12.000 nhà nghiên cứu ở 300 viện nghiên cứu với chi phí hằng năm là 400 triệu USD. Hơn thế, ông ta còn nói sẽ loại bỏ ba bộ – môi trường, sức khỏe và bộ Phụ nữ, giới và đa dạng. Milei muốn các công ty tư nhân vận hành giáo dục tiểu học, trung học và đại học, với các bậc cha mẹ và học sinh, sinh viên được trao phiếu thu/chứng từ/hóa đơn để trả cho các cơ sở giáo dục mà họ lựa chọn. Ông ta cũng hướng đến cắt giảm những gì mà mình thấy là các rào cản cho thương mại, vốn có thể bao gồm cả các quy định về sức khỏe và môi trường.

Nhiều nhà khoa học trong cộng đồng khoa học Argentina đang cảnh báo về nguy cơ ảnh hưởng của những quyết định này, nếu chúng được tiến hành. Victor Ramos, chủ tịch Viện Hàn lâm Các Khoa học Chính xác, vật lý và tự nhiên quốc gia ở Buenos Aires, viết trong Nature là ông “chưa bao giờ nghe thấy một chính trị gia đề xuất nhiều ý tưởng cực đoan như vậy” ở quốc gia mình trong vòng gần 60 năm, kể từ khi ông tốt nghiệp trường đại học Buenos Aires vào năm 1965.

Không nghi ngờ gì nữa, các nhà lãnh đạo Argentina đã khiến người dân của mình thất vọng. Khoảng 40% dân số sống ở mức nghèo đói, nguyên nhân một phần là do lạm phát hoành hành ở mức hơn 100%. Đất nước này là con nợ lớn nhất của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), ở mức khoảng 46 tỉ USD. Vào tháng 6, IMF đã ném cho Argentina một phao cứu sinh, cho phép quốc gia này tiếp tục vay nợ để có thể trả nợ cho mình và những chủ nợ khác.

Tuy nhiên mọi thứ cũng đáng để tạm dừng xem đề xuất của Milei và liệu nó sẽ có kích hoạt nền kinh tế trì trệ của Argentina hay không. Nền kinh tế thế giới cũng đang trải qua một thời kỳ tăng trưởng kinh tế thấp. Nhưng việc cắt giảm tài trợ cho R&D, dẫn đến xóa sổ một cơ quan tài trợ cho khoa học, không phải là giải pháp. Cần phải hành động ngược lại, trên cơ sở rất nhiều bằng chứng là đầu tư cho R&D – bao gồm khoa học cơ bản – thúc đẩy kinh tế tăng trưởng ¹.

Argentina hiện đang đầu tư chỉ 0,5% GDP của mình cho R&D, vốn ở mức thấp dưới tiêu chuẩn của một số quốc gia thu nhập trung bình như Brazil (đầu tư khoảng 1,2% GDP). Trung bình, các quốc gia có thu nhập cao đều đầu tư khoảng 2,7% GDP, the số liệu năm 2020. Đó là những gì Argentina cần phải nhận thấy. Sự thay đổi không thể diễn ra sau một đêm, và cần sự quản lý kinh tế bền vững. Thay vì loại bỏ cơ quan tài trợ cho khoa học và các bộ quan trọng, những người lãnh đạo quốc gia này cần làm việc một cách chặt chẽ hơn với những nhà khoa học và đưa kiến thức và kỹ năng của họ vào chính sách của mình. Các nhà nghiên cứu sẵn sàng làm tốt vai trò của mình. Họ chỉ cần một cơ hội để đóng góp.

Thanh Hương tổng hợp

Nguồn: https://www.nature.com/articles/d41586-023-03480-x

https://www.nature.com/articles/d41586-023-03228-7

————————————-

1.https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0048733300000913