Đón đọc Tia Sáng số 3 tháng 2/2025
Ngay trong những ngày đầu năm, ê kíp Tia Sáng đã gấp rút hoàn thành số báo Tân Xuân để có thể kịp gửi đến độc giả yêu quý.
Đây là một số báo đặc biệt, khi quy tụ nhiều bài viết thú vị nhưng không kém phần sâu sắc và giàu sức ngẫm ngợi. Một không gian gần 60 trang nội dung, cô nén rất nhiều vấn đề đang được thảo luận trên các diễn đàn và các cuộc trò chuyện “trà dư, tửu hậu” có lẽ dư sức để bạn đọc thưởng lãm và nghĩ xa hơn.
Bởi “Kỷ nguyên vươn mình của các xã hội: Nhìn từ lịch sử” mà TS. Vũ Đức Liêm đề cập tới không chỉ là phép liệt kê các xã hội vươn mình trong lịch sử mà còn mở rộng hơn, khơi gợi cho người đọc “xem xét điều gì góp phần tạo ra những bước vươn mình như thế của các xã hội trong quá khứ”. Khi trở lại với những ví dụ lịch sử ấy, trải rộng trên các đế chế hùng mạnh, có thể thấy “các yếu tố như quản trị, quân sự, kỹ thuật, hệ thống tài chính, hiện diện khá thường xuyên trong công thức vươn mình của các xã hội. Đôi khi một vài sự thay đổi mang tính cách mạng đột phá của các yếu tố này tạo ra sự phát triển năng động mới và nhanh chóng của xã hội”.
Khi đánh giá sự thành công hay thất bại của các xã hội trong lịch sử một cách thấu đáo, chúng ta nhận ra rằng “càng xa xưa, các yếu tố vươn mình ‘truyền thống’ dựa vào tài nguyên thiên nhiên, tôn giáo, văn hóa…. càng đóng vai trò quan trọng” và “càng về thời kỳ hiện đại, các xã hội hùng mạnh và thành công nhất nổi lên nhờ thiết chế và công nghệ”. Vậy Việt Nam,hay các quốc gia khác, có nên học hỏi hay sao chép hình mẫu thành công của một quốc gia nào khác không? Câu chuyện thực tế còn phức tạp hơn nhiều, bởi “không có một mẫu số chung về hình mẫu vươn mình của các xã hội” và sự vươn mình, rút cục từ lời nhắc nhở của lịch sử cho thấy “một xã hội vươn mình chỉ thực sự chỉ có nghĩa khi các công dân của được hưởng thành quả và không ai bị bỏ lại phía sau”.
Ngược trở lại quá khứ để thấy được các bài học và các giá trị mà lịch sử còn lưu giữ. “Aristote – Chính trị học của đời sống tốt đẹp” (TS. Nguyễn Thị Từ Huy) là một cuộc dạo chơi triết học mà trên đường đi chúng ta sẽ gặp không ít hoa thơm cỏ lạ “đời sống tốt đẹp và hạnh phúc con người là mục đích cao nhất mà mọi nền chính trị phải đạt tới, sự hoàn thiện đức hạnh và hoàn thiện bản chất người là nhiệm vụ cao nhất mà mọi nhà nước phải thực thi”; “nếu nhà nước hình thành như là giai đoạn cao nhất trong tiến trình phát triển tự nhiên của nhân loại thì bởi vì nó có một sứ mệnh: sứ mệnh mang lại đời sống tốt đẹp (le bien-vivre) cho con người”.
Sâu sắc mà nhẹ nhõm, không gian của lịch sử, của di sản còn hàm chứa những câu chuyện mà có thể ngày nay phần nào bị khuất lấp trong sự phát triển quá nhanh của đời sống hiện đại. “Đường sắt Điền Việt: Một góc nhìn di sản” (Phong Lan & Stan BH Tan-Tangbau) mở ra cho chúng ta quá trình hình thành của một tuyến đường sắt và những tác động của nó trong việc kết nối không gian, biến đổi không gian kinh tế xã hội. Đan xen với đó là cuộc đời và số phận của nhiều con người, dù bé mọn trong xã hội nhưng cũng đủ để cho chúng ta thấy sức ảnh hưởng lớn lao của một tuyến đường giao thương miền biên viễn.
Tia Sáng luôn luôn là Tia Sáng, bên cạnh những câu chuyện đượm màu thời gian là những vấn đề của đời sống hôm nay và cả tương lai: “Helgoland 2025: Bạn đã sẵn sàng chưa?” (PGS. Nguyễn Bá Ân dịch); “Xe máy sử dụng như phương tiện sinh kế: Cấm hay không?” (TS. Trương Thị Mỹ Thanh); “Quản lý việc thu thập dữ liệu để có AI an toàn” (TS. Nguyễn Trịnh Đôn); “Ràng buộc cơ bản với logic của các hệ sống” (Thanh Nhàn); “Nếu nhân loại cô độc trong vũ trụ?” (Hảo Linh lược dịch); “Dịch lời cây cỏ thành âm nhạc” (Nguyễn Vũ Hiệp); “Thấy biển từ biển” (Nguyễn Vĩnh Nguyên); “Bất giác mỉm cười” (TS. Nguyễn Thị Hậu); “Tìm hương…” (GS. Thái Kim Lan); “Charles Munch: Ngẫu hứng trên bục chỉ huy” (Duy Quang).
Vậy thì tại sao chúng ta không đọc Tia Sáng và hy vọng về những điều tốt đẹp sẽ tới? Bởi nói như Martin Luther “Tất thảy mọi thứ được hình thành trên thế giới này đều được hình thành bằng hy vọng”.
BBT Tia Sáng
—————————————————–
Tất cả những ai quan tâm và yêu quý Tia Sáng đều có thể đăng ký mua bản giấy, bản PDF và đọc thử các số Tia Sáng trước tại đây: https://bit.ly/DatmuaTiaSang
Ngoài ra, các bạn có thể mua lẻ từng số tại:
Hà Nội: Ấn phẩm Tia Sáng, 70 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội
TP.HCM: Nhà sách Huy Hoàng, 357A Lê Văn Sỹ – Phường 1 – Quận Tân Bình – TP. Hồ Chí Minh
