GS Graham Durant nói về truyền thông khoa học: Không nhất thiết phải có nhiều tiền

Công việc này được Questacon thực hiện thông qua việc tổ chức các triển lãm thực hành khoa học, trong nhà cũng như lưu động. Trụ sở Questacon có tám khu chuyên đề với hơn 200 tiết mục thực hành, nội dung được thay đổi thường xuyên, thu hút 400 nghìn lượt khách mỗi năm. Questacon cũng xây dựng năm chương trình lưu động – Science Circus, Math Squad, Smart Moves, Science Play, và Science Squad, để có thể đem các tiết mục thực hành khoa học đến các trường học, cộng đồng ở những vùng xa xôi hẻo lánh. Mỗi năm cũng có khoảng 200 nghìn lượt người tham gia chương trình này.

Ngoài ra, Questacon còn làm nhiệm vụ cầu nối, giúp các nhà khoa học và các nhà hoạch định chính sách hiểu nhau hơn bằng cách tổ chức các cuộc gặp thường niên giữa các nhà khoa học với các chính trị gia, các nghị sĩ…

Questacon cũng tổ chức đào tạo về truyền thông cho các nhà khoa học, đồng thời tạo điều kiện để họ xuất hiện nhiều hơn trên báo chí, truyền hình, và trước công chúng thông qua các buổi nói chuyện khoa học hoặc các triển lãm khoa học lưu động.

GS Durant đặc biệt nhấn mạnh chương trình lưu động Science Circus (Gánh xiếc khoa học) như một mô hình mà ông cho rằng ít tốn kém và hiệu quả, phù hợp với điều kiện của những nước như Việt Nam.

Khởi đầu chỉ là một chiếc xe tải đi thuê, mang theo 50 tiết mục thực hành khoa học, về sau với sự tài trợ của Shell, Gánh xiếc khoa học được chuyên chở bởi một chiếc xe tải lớn, màu sắc tươi vui và đã có thể đi xa hơn, đến khắp các trường học và các cộng đồng ở những vùng xa xôi của nước Úc. Mỗi năm đi bốn tour, tổng cộng thời gian là 16 tuần, đến nay, Gánh xiếc khoa học đã đem các triển lãm, hội thảo, và các tiết mục thực hành khoa học đến với hơn 2.1 triệu lượt người. Mới đây chương trình này có thêm nội dung hội thảo trực tuyến để cùng lúc đến được với nhiều trường học hơn.

Được duy trì suốt 28 năm qua, chương trình Gánh xiếc khoa học đã vượt ra ngoài biên giới nước Úc để đến Hàn Quốc, New Zealand, Singapore và sắp tới là Việt Nam nhân kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ Việt – Úc.

GS Durant kết luận, không nhất thiết phải có nhiều tiền mới làm tốt được công tác truyền thông khoa học. Ông kể, trước khi trở thành trung tâm trung tâm truyền thông và  triển lãm khoa học lớn nhất nước Úc như ngày nay, tọa lạc ở thủ đô Canberra, ngay gần nhà Quốc hội thì khởi đầu, Questacon nằm trong một phòng thí nghiệm nhỏ, sau đó là một tòa nhà vốn là trường học. “Không nhất thiết phải bắt đầu từ một tòa nhà lớn,” ông nói. “Điều quan trọng là làm sao trả lời được câu hỏi, chúng ta có thể làm gì tốt hơn với những nguồn lực hiện có.”