Kính viễn vọng nhạy nhất Thế giới đi vào hoạt động
Nếu một thiên thạch nguy hiểm nào đó lao về phía Trái đất, giờ đây các nhà khoa học có khả năng phát hiện ra từ sớm hơn.
PS1 là chiếc đầu tiên trong số vài kính viễn vọng trong dự kiến của hệ thống Panoramic Survey Telescope & Rapid Response System, còn gọi là Pan-STARRS. Chiếc kính này có nhiệm vụ tìm kiếm những thiên thạch ở gần Trái đất có đường kính từ 300 m (đủ lớn để gây thiệt hại lớn ở cấp vùng) tới 1 km (đủ lớn để gây thảm họa toàn cầu).
“Nó cung cấp cho chúng ta những cảnh báo sớm nhất hiện nay”, khẳng định từ Edo Berger, giáo sư của Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard-Smithsonian, người có nhiệm vụ phân tích dữ liệu thu được từ chiếc kính viễn vọng. Trung tâm này cũng là một phần của nhóm tài trợ kinh phí cho PS1.
Con mắt kỹ thuật số lớn hơn cả Hubble
Tuy PS1 được hoàn thành vào cuối năm 2008, tới tháng 5 vừa rồi nó mới bắt đầu hoạt động hết năng suất từ hoàng hôn tới bình minh.
Giờ đây, cứ 30 giây PS1 lại chụp một tấm hình có độ phân giải 1400-megapixel, cho một khu vực rộng bằng khoảng 36 Mặt trăng tròn, tức rộng gấp 3600 lần so với máy ảnh chính của Kính Viễn vọng Hubble. Hình in ra chi tiết ở mức 300-dpi của máy ảnh của PS1 có thể phủ kín một nửa sân bóng rổ.
Mỗi đêm, lượng dữ liệu mà chiếc kính viễn vọng thu được có thể lấp đầy 1000 đĩa DVD (gần 5 terabyte), và mỗi tháng vẽ được bản đồ cho 1/6 bầu trời. Nó cũng nhìn thấy được những vật thể mờ gấp 10 lần so với các thiết bị trước đây.
Những khả năng này rất cần thiết, không chỉ cho việc phát hiện những thiên thạch nguy hiểm, mà cả một số lượng lớn những hiện tượng thiên văn phổ biến hơn, ví dụ như các thành viên có độ lớn cỡ hành tinh trong hệ Mặt trời, hoặc những biến động thiên văn lớn ở cách xa Trái đất.
“Chúng tôi có thể quan sát số các vụ nổ trong vũ trụ (như các vụ nổ supernova) trong một tháng nhiều hơn so với sự quan sát của cả cộng đồng thiên văn trong một năm trời”, Berger khẳng định trong một Email.
Tuy nhiên, điều Berger tâm đắc nhất là tiềm năng nhìn xa của PS1 sẽ giúp nó phát hiện ra những loại hiện tượng thiên văn mới.
“Tôi dự đoán rằng trong những tháng và năm tới, chúng tôi sẽ tìm thấy những vụ nổ loại mới trong vũ trụ, giúp con người hiểu rõ hơn về những khoảnh khắc cuối cùng của các vì sao, sự ra đời của hố đen, và các vì sao neutron”, ông nói. “Điều này sẽ giúp chúng ta đi được xa hơn trên con đường tìm hiểu vũ trụ, cả trên khía cạnh thời gian và không gian.
“Chúng tôi sẽ vẽ được bản đồ hệ Mặt trời một cách chi tiết hơn rất nhiều so với khả năng con người trước đây, nghiên cứu sự hình thành của Ngân Hà qua những quan sát tinh nhạy ở mức chưa từng có”.
(Brian Handwerk, National Geographic)
