Người Israel làm được, người Việt Nam có làm được không?

Tham dự lễ ra mắt cuốn sách nhân kỷ niệm 20 năm quan hệ Việt Nam – Israel tại Hà Nội sáng 5/6 có bà Meirav Eilon Shahar, Đại sứ Israel tại Việt Nam; ông Đặng Lê Nguyên Vũ – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Trung Nguyên, người đã có quá trình tìm hiểu và cổ súy tinh thần Sáng tạo có trách nhiệm của người Israel trong doanh nghiệp của mình; ông Nguyễn Hồng Trường – Phó Chủ tịch IDG Ventures Viet Nam, và ông Trần Trọng Thành – Chủ tịch HĐQT Công ty CP dịch vụ trực tuyến Vinapo – hai doanh nhân vừa trở về từ Hội nghị thượng đỉnh Israel – Châu Á mới đây.

Ông Đặng Lê Nguyên Vũ chia sẻ, trong quá trình tìm kiếm nguyên lý cho sự thành công, Israel là quốc gia gây nhiều chú ý nhất đối với ông và ông cho rằng đất nước này có những phương pháp và cách thức mà Việt Nam rất nên tham chiếu. “Không ai thành công mà không có sáng tạo. Đặc biệt với Israel, quốc gia không có tài nguyên gì ngoài con người, thì với họ, sáng tạo chính là năng lượng sống,” ông nói. Theo ông, điểm mạnh của người Israel là sáng tạo có chiến lược và họ cũng là nhà vô địch về thực thi. Với sự sáng tạo, họ đã “biến nghịch cảnh thành tài sản”. Do phần lớn lãnh thổ là hoang mạc, người Israel đã đầu tư nghiên cứu và phát triển công nghệ tưới nhỏ giọt, không chỉ đắc dụng cho đất nước mà còn có thể xuất khẩu ra khắp thế giới, trong đó có Việt Nam. Ông Vũ cho rằng, “thanh niên Việt Nam thay vì đi du lịch Thailand để shopping thì nên đến Israel để thấy Hà Giang, Quảng Trị của chúng ta vẫn còn là thiên đường so với Israel. Đã đến lúc chúng ta cần thay đổi tư duy, phải coi nghịch cảnh là tài sản chứ không phải tìm cách thoát li nó.”

Về câu chuyện biến nghịch cảnh thành lợi thế, ông Nguyễn Hồng Trường bổ sung thêm một thí dụ: do thị trường trong nước quá nhỏ bé nên mỗi khi sáng tạo một sản phẩm mới, người Israel luôn phải hướng đến tính toàn cầu để có thể vươn tới các thị trường bên ngoài.

Ông Trần Trọng Thành thì mang đến câu chuyện, người Israel rất tự hào về việc “Hai người Do Thái, ba ý kiến” – đó cũng là tên một cuốn sách nổi tiếng ở đất nước này, trong khi người Việt Nam nói “chín người, mười ý” là với hàm ý chê trách sự mất đoàn kết. Ông Thành cho rằng, mặc dù việc phản biện được khuyến khích diễn ra tự do nhưng trong hành động, người Israel lại có khuynh hướng tôn trọng những điều đã được tập thể thống nhất.

Bà Đại sứ có một sự bổ sung rất thú vị khi cho biết, ngay cả Kinh thánh cũng được các thế hệ người Israel diễn giải theo những cách khác nhau, thể hiện năng lực phản biện và tranh luận mạnh mẽ ở dân tộc này. “Người Israel được khuyến khích nghĩ khác (thinking out of the box) ngay từ khi còn là đứa trẻ,” bà nói.

Qua phần trao đổi và thảo luận, các diễn giả dường như muốn nêu ra một câu hỏi, người Israel làm được [vượt qua mọi nghịch cảnh để trở thành một trong những quốc gia có nền kinh tế phát triển nhất thế giới], vậy người Việt Nam có làm được không.

Khi ra mắt cuốn sách vào năm 2009, đúng thời điểm kinh tế thế giới bắt đầu rơi vào suy thoái, hai tác giả Dan Senor và Saul Singer đã nhận định, Mỹ và thế giới phải học nhiều từ Israel để không những phục hồi được kinh tế mà còn có thể duy trì sự phát triển bền vững.

Tuy nhiên, theo ông Đặng Lê Nguyên Vũ, cuốn sách chưa phải là tất cả những gì chúng ra có thể học từ Israel, bởi vậy ông tin rằng cần có thêm nhiều cuốn sách khác về Israel được dịch sang tiếng Việt để sự tham chiếu của chúng ta về quốc gia đặc biệt này đầy đủ và có hệ thống.

—

* Tác giả: Dan Senon và Saul Singer; người dịch: Trí Vương; Alpha Books và NXB Thế giới ấn hành tháng 5/2013 với sự hợp tác của Đại sứ quán Israel tại Việt Nam. Số trang: 340 trang, giá bìa: 99 nghìn đồng