Anna Netrebko: Diva của sân khấu opera
Bạn hình dung thế nào về Anna Netrebko, người vẫn được coi là một Diva bí ẩn? Là một trong những ngôi sao opera tên tuổi bậc nhất đang còn hoạt động, cô xuất hiện thường xuyên tại các sân khấu hàng đầu thế giới. Cô cũng là nghệ sỹ cổ điển đầu tiên được tạp chí Time vinh danh trong danh sách 100 người năm 2007, thu âm hàng chục album và sở hữu số lượng người hâm mộ đông đảo trên khắp thế giới.
Nhạc trưởng Ricardo Muti nắm tay Anna Netrebko bước ra sân khấu sau khi trình diễn thành công vở Aida của nhà soạn nhạc Giuseppe Verdi.
Các nhà phê bình âm nhạc ca ngợi cô là “Diva mới đầu thế kỉ 21” (Associaeted Press), “giọng hát xuất chúng nhất của thế kỉ” (Vogue) và “một soprano với quyền lực ngôi sao theo nghĩa đúng đắn nhất” (The New York Times). Tuy vậy, Anna Netrebko vẫn hết sức bình dị, hầu như không chút kiểu cách khi nói về những thăng tiến trong sự nghiệp chói sáng của mình và sẵn sàng chia sẻ về chuyện mình bắt đầu sự nghiệp ca hát như thế nào. “Tôi không xuất thân trong một gia đình có truyền thống âm nhạc”, cô nói với một cái trề môi nhẹ. “Chẳng sao cả, dù có xuất thân từ một gia đình nghệ thuật hay không thì việc trở thành một ca sĩ là một vấn đề khác. Bạn phải biết cách cảm nhận [âm nhạc] từ nội tâm và bộc lộ nó ra.” Thay vào đó, Netrebko thích nói về những nỗ lực, sự rèn luyện bền bỉ mỗi ngày để có thể duy trì thứ mà cô vẫn gọi là “một sự nghiệp đáng kể”.
“Nếu biểu diễn tốt vào hôm nay thì không có nghĩa là sẽ lặp lại điều đó vào hôm sau”, cô nói. “Thế nên bạn cần phải tập luyện vào mọi lúc có thể và cần phải tập nhiều, không ngơi nghỉ bởi nếu không ngay cả thân thể và cơ bắp của bạn sẽ chùng xuống trong khi cần chúng để điều khiển những xúc cảm của chính mình ”.
Giữ sức khỏe là thứ thường trực trong suy nghĩ của Netrebko. Điều đó không phải vô cớ, ví dụ như ở đoạn gần cuối đêm diễn Eugene Onegin của đạo diễn Willu Decker tại nhà hát Opéra National de Paris khi vào vai Tatiana, cô có dấu hiệu bị viêm cuống phổi và liên tục bị ho. Tuy nhiên cô vẫn giữ được một thần thái tươi tắn trong vai diễn. “Lịch diễn của tôi rất dày, tôi không thể để mình bị bệnh, bởi khi bạn mắc bệnh, bạn sẽ bị đào thải”, cô quả quyết. “Tôi rất khỏe và rất hiếm khi bỏ diễn”.
Trong năm 2017, cô đã có một khối lượng dự án khổng lồ. Đầu tiên là vai Leonora trong “Il Trovatore” tại Wiener Staatsoper, sau đó là Violetta trong “La Traviata” ở La Scala, Tatiana trong “Eugene Onegin” với 2 dàn dựng độc lập (một là bản dựng lộng lẫy của Deborah Warner từ lời mời của nhà hát Met cùng với một phiên bản khác của Decker ở Paris), rồi vai chính cùng tên trong vở “Adriana Lecouvreur” – đầu tiên là với nhà hát Mariinsky của St Petersburg và sau đó là ở Áo. Cộng thêm cả vai chính Aida cô nhận diễn tại Fesstival Salzburg và cuối cùng là Maddalena trong “Andrea Chénier” ở cả La Scala và Hungarian State Opera (Nhà hát Opera Quốc gia Hungary). Thêm vào danh sách này là gần 20 concert rải rác xen kẽ, bao gồm cả buổi diễn ở Melbourne vào 18/ 10 và tại Sydney vào 24/ 10 bên cạnh chồng, nghệ sỹ giọng tenor Yisof Eyvazov, chừng đó thôi cũng đủ cho đầu óc quay mòng mòng rồi.
Nhưng Anna Netrebko biết chính xác mình đang làm gì, vì sao lại làm điều đó. “Tôi thực sự bận rộn trong một vài năm gần đây bởi đây đang là những năm tháng sung mãn nhất của tôi”, cô giải thích. “Giọng, kỹ thuật và nhạc cảm của tôi đều đầy đặn, cuối cùng tôi đã học được rất nhiều vai và tôi không muốn hoài phí thời điểm này.”
Khi được hỏi liệu có ý định thu xếp kế hoạch một vài khoảng thời gian nghỉ ngơi trong năm nay không, cô ấy cười giòn tan. “Tôi muốn biểu diễn bây giờ, và có thể vài năm tới tôi sẽ nghỉ.” Với một nụ cười thoáng nhẹ, cô nói: “Việc tôi có quá nhiều việc phải làm lúc này là trách nhiệm của tôi. Thỉnh thoảng tôi có nghe người ta nói là những gã quản lý luôn cố gắng giết chết sự nghiệp của một ca sĩ [bằng việc ép họ nhận một vai nặng nào đó], nhưng thực ra chính những người ca sĩ đã tự làm khổ họ. Tôi tự quyết cái gì tôi muốn hát và ngược lại. Không một ai có thể ép buộc tôi. Tôi chỉ gắng để không bị quá tải trong công việc thôi”.
Netrebko xuất hiện thường xuyên tại các nhà hát opera châu Âu cũng như cả Metropolitan tại New York – nơi cô thú nhận rằng đó là nhà hát cô thích nhất hiện tại, và cũng là nơi cô được vinh dự mở đầu mùa diễn thường niên trong suốt ba năm. Cô cũng tham gia một vài phim điện ảnh, biểu diễn trong các sự kiện thể thao quan trọng như Chung kết Worldcup 2006, lễ khai mạc Thế vận hội mùa đông Sochi năm 2014… Đó là một sự nghiệp hết sức ấn tượng với bất kỳ ai, và thật kỳ lạ, ngay bản thân cô dường như cũng bất ngờ với nó. “Tôi đã ca hát suốt 25 năm rồi đấy”, cô cười như nắc nẻ. “Tệ thật, nhiều quá mất rồi”. Tuy vậy, có một thứ cô ấy nhấn mạnh rất rõ ràng, đó là giữ một đầu óc tập trung cao độ trong mỗi vai diễn ở mỗi buổi diễn độc lập. “Khi bạn đã lên sân khấu, không còn gì khác đáng để tâm”, cô nói. “Bạn phải xóa sạch mọi thứ và chỉ giữ những gì bạn thực sự cần. Ngộ ra được điều ấy là cực kỳ quan trọng”.
Là một nghệ sỹ biểu diễn, cô biết cả thế giới chăm chú theo dõi mình mỗi khi nhận vai diễn mới. Điều đó khiến cô có lúc đứng trước những lựa chọn khó khăn, như là quyết định gây tranh cãi khi bỏ diễn Norma năm 2016 tại Royal Opera House, dù hai năm trước đã từng từ chối tham gia vở Faust của họ, nhưng cô không hề hối tiếc. “Mỗi lần tôi xuất hiện, dù hay hay dở, đều gây rất nhiều sự chú ý, điều này thực sự là khó khăn bởi vì có nghĩa là tôi không thể tập thử vai diễn đó một cách lặng thầm”, cô nói. “Thế nên mỗi lựa chọn của tôi đều rất nghiêm cẩn và tôi buộc phải kén chọn vai diễn. Đó là lý do vì sao tôi phải bỏ những vai diễn mà tôi thấy không ổn”.
Lý giải thêm về việc lựa chọn các vai diễn, Netrebko cho biết, “một trong những thứ tôi đang cố học là biết yêu cầu các nhà hát báo cho tôi về những cách dàn dựng vở diễn trước khi tôi nhận lời vì tôi chỉ muốn diễn những phiên bản mà mình thực sự hứng thú. Có rất nhiều lối dàn dựng rất tệ hại và tôi cảm thấy tiếc cho những người bỏ ra tận 300 Euro chỉ để thấy một dàn dựng xấu xí, xám xịt và kinh khủng như thế. Nếu là khán giả, tôi muốn được mãn nhãn với một buổi diễn tuyệt đẹp, đỉnh cao. Tôi không muốn những chiêu trò ra vẻ trí tuệ ngớ ngẩn. Tất nhiên, cũng có vài đạo diễn có thể sáng tạo những dàn dựng hay ho và phức tạp, nhưng đáng buồn là chỉ có một số ít thôi. ”
Netrebko thích được tập trung vào một vai diễn duy nhất trong một khoảng thời gian nhất định và không bao giờ bắt đầu nghiên cứu vai mới cho đến khi đã kết thúc biểu diễn vai trước đó. “Nếu như vai diễn này mới thì tôi cần thời gian để biết được rằng cơ thể tôi sẽ thích ứng thế nào khi tôi hát nó, và thấm được điều đó thôi cũng đủ khiến tôi mệt mỏi, rã rời. Một giờ đồng hồ hát một vai diễn mới, tôi sẽ mất giọng hoàn toàn, thế nên tôi cần thêm thời gian nghỉ ngơi. Điều đó cũng có nghĩa là tôi phải nghiên cứu gấp rút qua CD hay DVD trước, dù cho tôi không thực sự bắt đầu tập vai cho đến khi đã có người đệm đàn, lúc ấy tôi mới hát thực sự. Một khi đã hát, tôi sẽ nhập tâm hết mình vào vai diễn. Tôi bắt đầu đi tìm cái cá tính riêng của nhân vật, đó là điều tôi luôn thấy hào hứng, và cũng là điều cực kỳ quan trọng vì nếu không những buổi biểu diễn của tôi sẽ tẻ nhạt lắm.”
Để cân bằng với hàng giờ đồng hồ tập luyện và biểu diễn đằng đẵng, cô kể rằng vẫn dành 1, 2 ngày trong căn nhà ở Vienna để thả lỏng mình trước khi đối diện trở lại với hàng tuần lênh đênh trên đường. Cô cũng dần biết thả mình vào những trò tiêu khiển giản đơn hơn và thỏa sức tiêu pha mua sắm cạn ví giữa những lịch diễn dày đặc.
“Kể cả muốn một ngôi nhà rộng lớn với một khu vườn đẹp, tôi cũng chẳng thể tận hưởng niềm vui do chúng mang lại ngay lúc này bởi tôi lưu diễn rất nhiều”, cô nói. “Nhưng khi bước vào tuổi 35, tôi chợt nhận ra rất rõ ràng rằng công việc không phải là tất cả. Có một sự nghiệp thành công nhưng tôi còn muốn có gia đình nữa. Đó mới là cuộc sống. Tôi luôn cố gắng giữ sự cân bằng, nhưng điều đó cũng chẳng dễ gì.”
Chìa khóa cho sự cân bằng ấy chính là Tiago, đứa con trai 8 tuổi (với bạn trai cũ giọng bass-baritone người Uruguay Erwin Schrott) và người chồng hiện tại, Yusif Eyvazov, người cô đã gặp khi họ cùng biểu diễn trong vở Manon Lescaut của Giacomo Puccini tại nhà hát Rome Opera năm 2014 và kết hôn ngay trong năm sau. “Maestro Muti [nhạc trưởng của lần dàn dựng ấy] sắp đặt giọng hát của chúng tôi bên nhau, ông ấy đã đúng vì chúng tôi hợp nhau một cách hoàn hảo”, cô kể. “Chúng tôi có thể biểu diễn rất nhiều với nhau và điều đó có nghĩa chúng tôi có thể cùng tạo ra những chương trình biểu diễn tuyệt vời. Chúng tôi là một cặp đôi cừ đấy và kịch mục của chúng tôi đang ngày một phát triển.”
Netrebko và Eyvazov, một người chỉ là lính mới trên sân khấu opera chuyên nghiệp so với người vợ vô cùng thành công của anh, giờ đây họ cùng biểu diễn cùng trong các concert và các nhà hát opera cùng nhau trên khắp thế giới. Nhưng đừng nghĩ rằng Netrebko sẽ là người hướng dẫn Eyvazov. “Anh ấy rất cừ khôi và ba năm trở lại đây anh ấy đã trưởng thành lên rất nhiều và không nghe những lời khuyên bảo của tôi đâu”, cô nói với một cái nháy mắt.
Thay vào đó, Eyvazov tập trung để giữ cho người vợ nổi tiếng của anh có một cuộc sống bình dị. Chỉ cần lướt qua tài khoản Instagram của Netrebko thôi cũng thấy cặp đôi này luôn cố gắng duy trì một cuộc sống riêng cách xa ánh đèn sân khấu. Netrebko chia sẻ: “Chúng tôi không nói chuyện về công việc trong nhà mình. Khi chúng tôi ở nhà thì đúng nghĩa là một tổ ấm. Chúng tôi sống cuộc sống của chúng tôi. Ca hát chỉ là một phần của nó thôi.”
Đông Nguyên dịch
Nguồn: https://www.limelightmagazine.com.au/features/anna-netrebko-a-diva-in-demand/
