Hoạ sĩ vẽ trộm

Trong hoạt động bình chọn do báo The Sun và một đài truyền hình kết hợp tổ chức gần đây, công chúng nước Anh đã chọn Banksy đứng đầu danh sách các nghệ sĩ lớn nhất năm 2007 của nước này. Điều kỳ khôi là cho tới nay chưa ai biết mặt, biết tên thật cũng như lai lịch và địa chỉ của Banksy. Người ta chỉ biết đến các tác phẩm của ông, vì hầu hết nó được vẽ trên tường các tòa nhà công cộng, thậm chí trên xe ô tô, trên ghế dài trong công viên hoặc trên mình các con vật ở vườn thú, đều có ký tên Banksy; người ta cũng biết đến các tác phẩm của ông qua trang web www. banksy.co.uk (không rõ ai làm website này).

Cha mẹ tôi cũng không biết tôi là Banksy
Nghề vẽ bích họa của Banksy đòi hỏi ông phải mai danh ẩn ích, vì pháp luật nước Anh không cho phép vẽ trên tường, mà ông thì lại thích để mọi người cùng miễn phí chiêm ngưỡng các tác phẩm của mình nhằm gửi tới họ một thông điệp nào đấy. Banksy thường vẽ trộm vào ban đêm thanh vắng. Khi ấy ông mặc áo có mũ che nửa mặt và nếu thấy có người lại gần, ông thường cúi mặt không để ai nhìn thấy. Do tranh tường của ông có nội dung tiến bộ, hài hước và vẽ với tài nghệ siêu đẳng, nên rất nhiều bức được chính quyền địa phương cho phép giữ lại mà không bị xóa đi như những hình vẽ nguệch ngoạc hoặc chữ viết nhăng nhít của người khác. Trong bản đồ nước Anh công bố trên mạng, bạn có thể thấy những địa điểm hiện còn lưu giữ bích họa của Banksy – thành quả lao động bí mật trong hơn chục năm qua của ông. Không chỉ vẽ ở Anh Quốc, ông còn sang Israel mạo hiểm luồn lách trước mũi súng của quân đội nước này, vẽ 9 bức họa chống chiến tranh trên bức tường cách ly với khu vực của người Palestine.
 


ảnh 1
   
ảnh 2

Banksy hành động rất kín đáo, chỉ tiếp súc với người lạ qua điện thoại hoặc thư điện tử. Một nhà báo từng có lần phỏng vấn Banksy hồi năm 2003 nhớ lại ông ăn mặc tuềnh toàng, có một chiếc răng bịt bạc, tai đeo vòng. Ông nói: ngay cả cha mẹ tôi cũng không biết tôi là Banksy !   Lúc ấy ông mới 29 tuổi, còn bây giờ hình dong ông ra sao thì chẳng ai biết.
Banksy có một danh ngôn: “Làm nghệ thuật chỉ vì muốn nổi tiếng thì sẽ mãi mãi không thể nổi tiếng được”. Quả vậy, dù hoạt động lén lút như thế nhưng chỉ sau 10 năm Banksy đã đạt được danh tiếng mà tất cả mọi họa sĩ đều muốn có. Ông trở thành thần tượng của một quần thể đặc biệt, nhất là giới trẻ. Bằng trí tuệ sắc sảo và tài hoa hiếm thấy, Banksy đang nổ bom vào xã hội Anh Quốc bảo thủ.

     Hai tác phẩm của Banksy

Về khoản tài nghệ qua mặt cảnh sát thì Banksy cũng thuộc loại hàng đầu thế giới. Thật ra đã không ít lần ông bị giải vào bóp cảnh sát vì tội vẽ bậy lên tài sản công cộng (ở châu Âu không hiếm người hay vẽ như vậy), nhưng chẳng hiểu tại sao cho đến bây giờ cảnh sát vẫn chưa biết lai lịch con người bí ẩn này. Một điều vô cùng khó hiểu nữa là Banksy đã mấy lần bí mật đem tranh (thậm chí cả một tảng đá có vẽ tranh) vào trưng bày trong các viện bảo tàng nghệ thuật lớn canh phòng vô cùng cẩn mật như British Museum ở London, Metropolitan Museum of Art ở New York, Musée du Louvre ở Paris. Một lần Banksy bí mật đưa vào British Museum trưng bày bức tranh ông vẽ một người thời đại đồ đá đẩy chiếc xe chở hàng dùng trong siêu thị, 8 ngày sau mới bị phát hiện. Viện Bảo tàng ra thông cáo: chúng tôi cũng chưa biết nên xử lý bức tranh này ra sao! Vụ này từng khiến cả nước Anh xôn xao một dạo.
 


ảnh 3
  
ảnh 4

Cho tới nay người ta chỉ mới biết sơ sơ Banksy là người vùng Yate gần thị trấn Bristol, sinh năm 1974, con một công nhân nhà máy.

Vẽ để mua vui cho công chúng
Hình như Banksy vẽ bích họa chỉ để mang lại cho người qua đường những phút sảng khoái. Tranh của ông lấy đề tài trong cuộc sống hiện thực, chứa đựng tính chất hài hước châm biếm và cách điệu cao độ, có nội dung chính trị, chống chiến tranh, phê phán thói hư tật xấu của người đời. Xem tranh ông, người ta thường không nhịn được cười và sau đó không khỏi suy ngẫm về bản thông điệp có ý nghĩa sâu xa mà tác giả muốn gửi tới cộng đồng nhân loại. Nhiều bức tranh làm khán giả giật mình, dường như nhằm thức tỉnh tâm hồn tê dại của người Anh vốn có thói quen “phớt Ăng-lê” trước nhiều hiện trạng bất công, vô lý trong xã hội. Báo chí Anh gọi bích họa của Banksy là những trái bom tung vào xã hội Anh Quốc. Tuy phải vẽ lén lút trong thời gian rất ngắn thường là vào đêm khuya và hay bị gián đoạn khi có người qua lại, nhưng các bức bích họa của ông đều có trình độ nghệ thuật rất cao, được công chúng khen ngợi. Đầu năm 2007, công ty Sotheby đã bán được hai bức tranh Bombing Middle England và Space Girl and Bird của Banksy với giá 200000 và 575000 USD.
Ta hãy xem ảnh chụp vài bức bích họa của Banksy.
Ảnh 1 : Bức vẽ cô gái đập bụi tấm thảm, có tiêu đề là Hãy đập sạch phía dưới tấm thảm. Báo Độc lập (Anh) bình luận bức tranh này ngụ ý việc các nước phương Tây không muốn giải quyết vấn đề viện trợ châu Phi.

 
ảnh 5 

Ảnh 2: Hai người lính khoác súng đang vẽ lên tường một ký hiệu giao thông, tỏ ý chống lại việc chính phủ Anh đưa quân sang Iraq – tranh này vẽ trên tòa nhà ở gần quảng trường Quốc hội tại London.
Ảnh 3: Bức vẽ trên tường một bệnh viện chuyên điều trị bệnh đường sinh dục ở thành phố Bristol, thoạt xem đã có thể đoán ra nội dung: anh chồng đi làm về (vẫn còn mặc âu phục) nhoài người ra ngoài cửa sổ nhớn nhác đưa mắt đi tìm kẻ đã vào nhà tình tự với vợ mình; cô vợ đứng sau mặc đồ lót; chàng nhân tình trần truồng như nhộng một tay bíu lấy bậu cửa sổ, một tay che hạ bộ. Bức tranh này được Hội đồng dân biểu thành phố cho phép giữ lại sau khi 97% dân chúng biểu quyết ủng hộ. Du khách thập phương tới Bristol đều tìm đến đây chụp ảnh bích họa đó. Rõ ràng, Banksy muốn phê phán chuyện quan hệ tình dục bừa bãi là nguyên nhân gây ra các bệnh xã hội.
Ảnh 4: Tranh tự họa của Banksy, ông tự ví mình là một chú khỉ.
Ảnh 5:  Bức tranh của Banksy bí mật đưa vào trưng bày trong Bảo tàng Nghệ thuật New York, vẽ người lính thế kỷ XVIII cầm bình xịt hơi cay hiện đại. /.

Nguyễn Hải Hoành

Tác giả

(Visited 3 times, 1 visits today)