Trên thế giới, hiện có 30 loại vaccine corona đã được công nhận, ngoài ra còn có khoảng vài trăm loai vaccine đang được nghiên cứu. Corbevax là loại mới nhất trong số đó.
Các nhà phát triển muốn qua loại vaccine mới này đem lại sự bình đẳng đối với tiêm chủng., tuy nhiên để đạt được điều này cần phải có một số thay đổi cơ bản. Loại vaccine mới có cấu trúc khác với các vaccine Covid hiện có, đang gây xôn xao dư luận. Corbevax, như tên gọi của chế phẩm này, được phát triển với sự hợp tác giữa Trung tâm Phát triển vaccine của Bệnh viện Nhi Texas (CVD của Trẻ em Texas) và Đại học Y khoa Baylor. Không có một công ty dược phẩm lớn nào chống lưng cho loại vaccine, thực tế đây là một dạng vaccine phổ rộng.
Corbevax cần sớm tạo ra một sự công bằng trong tiêm chủng trên thế giới, bác sĩ nhi khoa Peter J. Hotez và nhà phát triển vaccine Maria Elena Bottazzi đã viết và công bố trên tạp chí Scientific American.
Corbevax là một loại vaccine protein tái tổ hợp – tương tự như Novavax, được coi là một giải pháp thay thế cho những người còn hoài nghi vaccine mRNA. Trong cả hai loại vaccine, protein đều được sản xuất nhân tạo, có cấu tạo giống hệt virus corona.
Để vaccine protein phát huy hiệu lực, cần có một chất phát huy tác dụng, còn được gọi là chất bổ trợ. Trong trường hợp của Corbevax, đây là loại alum lâu đời, là hỗn hợp của muối nhôm và chất tăng cường CpG 1018 của Dynavax.
Ban đầu, vaccine này được Đại học Y khoa Baylor phát triển như một chế phẩm để khắc phục hậu quả của dịch bệnh Sars-1 năm 2002. Tuy nhiên, sau khi đại dịch Sars kết thúc, dự án không còn được tài trợ. Nó chỉ được hồi sinh với sự hợp tác của Bệnh viện Nhi đồng Texas do xuất hiện đại dịch corona hiện nay.
Sau các nghiên cứu tiền lâm sàng trong phòng thí nghiệm của các nhà phát triển Mỹ, vaccine đã được chuyển giao cho công ty dược phẩm Ấn Độ Biological E. Limited (BioE) để sản xuất mà không cần xin cấp bằng sáng chế. Ngày 21/12/2021, dựa trên dữ liệu do công ty cung cấp, vaccine này đã nhận được giấy phép sử dụng khẩn cấp của Ấn Độ.
BioE cho hay, hiệu quả và tài liệu về tác dụng phụ đều tốt hơn so với Covshield, loại vaccine đã được phê duyệt ở Ấn Độ cho đến thời điểm đó. Về nguyên tắc, nó tương đương với vaccine AstraZeneca của Anh và Thụy Điển. Điều này dựa trên cách tiếp cận từ thiện mà các nhà phát triển tin rằng có thể giúp kiểm soát đại dịch nhanh hơn. Do không cần bản quyền sáng chế nên theo kế hoạch sẽ sớm sản xuất được hơn một tỷ lọ thuốc.
Chính phủ Ấn Độ đã đặt mua 300 triệu liều. Doanh nghiệp BioE dự định mỗi tháng sẽ sản xuất được 100 triệu liều. BioE dự kiến sẽ xuất một tỷ liều cho các nước khác. Điều đó có nghĩa là nhờ có Corbevax nên không lâu nữa số người được tiêm chủng sẽ nhiều hơn số vaccine mà Mỹ và tất cả các nước G7 đã quyên góp.
Theo Hotez và Bottazzi vaccine Corbevax có những ưu điểm vượt trội, đó là “an toàn, hiệu quả và có thể sản xuất tại địa phương với chất lượng cao“. Việc bảo quản cũng khá đơn giản. Chế phẩm này rất phù hợp với các nước có thu nhập thấp và trung bình ở châu Phi và châu Á cũng như Mỹ Latinh.
Cho đến cuối tháng 12, đã có 730 triệu liều vaccine được phân phối cho nước thứ ba, đúng theo kế hoạch thì phải là 4 tỷ liều. Hiện đã có 30 loại vaccine được phê duyệt kể cả Corbevax, trong đó EU có 5 loại. Một số chuyên gia hàng đầu còn lăn tăn về hiệu lực của Corbevax. Hiện chưa rõ liệu Corbevax có tương đương với các loại vakzin đã có trên thị trường hay không.
Theo các chuyên gia, với 30 loại vaccine hiện có, là đủ để chống lại virus corona . Không cần tiếp tục nghiên cứu, phát triển các loại vaccine mới, vì đó là điều không cần thiết và chỉ gây lãng phí. Nếu cần thì đó là cần tiếp tục nghiên cứu tối ưu hóa các loại vaccine hiện có, thích ứng chúng với các biến thể mới nếu có.
Xuân Hoài tổng hợp
