Đóng tàu để làm gì?

Trong những năm vừa qua, Vinashin đã giành được một số hợp đồng đóng tàu xuất khẩu, vậy hiệu quả kinh tế của nó ra sao, cần có một vài con số cụ thể? Có lẽ đây không phải là một con số bí mật thuộc phạm vi quản lý quốc gia, và cũng không thuộc phạm vi bí mật kinh doanh quốc tế vì các nhà môi giới mua bán tàu đều biết rất rõ. Và cũng chẳng cần phải chờ thanh tra kiểm toán mới có con số này vì Vinashin đã công bố luôn luôn có KPMG, công ty kiểm toán quốc tế lừng danh giúp sức, còn việc thanh tra là việc tìm các sai sót trong quản lý để trừng trị tham lận. Các loạt tàu 6.500 dwt, 11.500 dwt, 22.000, tàu dầu, tàu chở hóa chất, tàu sê ri Diamond 53.000 dwt… lời lãi ra sao, khấu hao được tính thế nào? Trên cơ sở, tổng kết những con số cụ thể mới có phương hướng đầu tư đúng mức.

2/ Giả sử tính toán thấy kinh doanh đóng tàu xuất khẩu vẫn có lời, thì phương hướng của Hội đồng quản trị Vinashin báo cáo Chính phủ “…sơ bộ tính toán các năm 2010-2012 còn lỗ, dự báo năm 2013, 2014 bắt đầu có lãi và sau 2015 phát triển ổn định…”, tức là tới  năm 2013 thì phục hồi trả hết nợ và 2015 bắt đầu có lãi (!!) là dựa trên cơ sở nào, từ những dự báo tại phố Ngọc Khánh hay những dự báo trên cơ sở của Lloy’d,Drewry…, một vài tổ chức nghiên cứu dự báo bài bản. Như chúng ta đều biết, đóng tàu là một thị trường toàn cầu, cung luôn lớn hơn cầu. Khi đã nhảy vào canh bạc đóng các con tàu bulker, tàu chở hóa chất, tàu chở ô tô… Vinashin đã đầu tư hối hả và thực sự đang lạc trong mê hồn trận của thị trường này. Trên một số bản tin nội bộ, trước khi bỏ một tí tiền khích lệ đầu tư cho những người nông dân Hải Hậu đã cả gan tự mình đóng tàu lớn (dự án Hoàng Anh đã phá sản!), Vinashin đã gọi họ một cách thân mật là những anh Hai Lúa đóng tàu. Không rõ anh Hai Lúa Vinashin có quá tự tin với các dự báo liều  mạng cho năm 2015  không? Người dân chỉ thấy việc đã qua, để giành được 1,5% trên thị phần đóng tàu thế giới và được xếp thứ năm trong bảng sắp hạng thế giới đóng tàu, Vinashin đã đổ một đống tiền với những hệ quả như mọi người đã rõ. (Xem hình kèm theo: bảng sắp hạng đóng tàu trong Từ Điển mở Wikipedia chữ Shipbuilding)

3/ Các con tàu bán vũ trang và vũ trang thuộc nhiều lực lượng (tuần tra, kiểm ngư, tàu chiến) có được đóng tại các đơn vị của Vinashin không? Người dân sẽ rất hoan nghênh khi được biết Vinashin giúp sức tăng cường sức mạnh thật sự trên biển dù biết rằng đóng tàu không phải là một ngành kinh doanh kiếm lời. Ở nhiều nước, đóng tàu dân sự và quân sự có một mối liên hệ hết sức mật thiết. Nhiều con tàu chiến được đóng tại xưởng dân sự, kể cả việc lắp các vũ khí thông thường lên tàu. Chỉ khi lắp các khí tài điện tử, con tàu mới cần được điều về xí nghiệp quân sự đặc biệt. Tại các nhà máy đóng tàu Trung Quốc cũng áp dụng phương pháp tương tự như thế, trong Tập đoàn đóng tàu Trung Quốc CSSC có vụ hải quân theo dõi việc đóng các tàu quân sự.