Thiên tai tạo động lực cho đổi mới/sáng tạo

Bình lọc nước 750ml Lifesaver do Michael Pritchard sản xuất tám năm trước, sử dụng công nghệ lọc mà trước đó chỉ được áp dụng trong sản xuất công nghiệp.

Cho đến năm 2004, Pritchard đã làm nhiều công việc khác nhau, từ đầu tư bất động sản cho đến bán hàng cho hãng Apple. Sau trận sóng thần tháng 12 năm đó, Pritchard bị tác động mạnh mẽ khi thấy cuộc sống của người dân bị đe dọa: tuy họ bị bao vây bởi nước nhưng lại không có nước sạch để uống. Tám tháng sau, khi một nước phát triển như Mĩ cũng gánh chịu hậu quả tương tự do cơn bão Katrina, Pritchard cảm thấy mình cần làm gì đó giúp giải quyết vấn đề thiếu nước sạch này.

Ông nói: “Hãy thử đi bộ leo núi ba ngày và không mang theo nước xem. Bạn sẽ thấy nước nhanh chóng trở thành thứ duy nhất mà bạn nghĩ đến. Nó có sức mạnh kinh khủng, người ta có thể giết nhau vì nước.”

Các kĩ thuật lọc nước thông thường hay sử dụng viên clo, nhưng lại dễ gây rủi ro vì người ta có thể tưởng nhầm là thuốc uống. Máy lọc bằng gốm kiểu truyền thống cũng hay được sử dụng, nhưng loại này lại không lọc được các vi-rút như polio (gây bệnh bại liệt) vì chúng chỉ có đường kính 25 nanomet.

Pritchard nói vấn đề chưa được giải quyết ở đây là nước không thể bị ép để chảy qua máy lọc với lỗ quá nhỏ như vậy với lực thường. Chỉ trong sản xuất công nghiệp mới có thiết bị kĩ thuật có thể tạo đủ lực ép nước qua màng lọc có lỗ rộng 15 nanomet.

 “Chắc chắn chỉ bằng tay thì không thể tạo ra đủ áp suất, nhưng nếu có thể tìm cách lợi dụng khí nén thì có thể tạo ra đủ lực để ép nước qua màng lọc,” ông nói.

Kết quả là ông đã cho ra đời bình Lifesaver, sử dụng một cơ chế bơm tay để đẩy nước từ ngoài vào trong một đường ống nhỏ cuộn lại bên trong bình. Trên ống có các phần với lỗ rộng chỉ 15 nanomet, đủ nhỏ để lọc vi khuẩn, vi-rút và các mầm bệnh trong nước. Nước bẩn có thể được trữ trong bình cho đến khi cần được lọc.

Chiếc bình lọc được ra mắt tại một cuộc triển lãm các trang bị an ninh và phòng vệ năm 2007 và chỉ sau hai ngày đã bán được 1.000 cái. Pritchard còn nhận được đơn đặt hàng trị giá một triệu bảng để cung cấp bình lọc cá nhân cho binh lính Anh sau khi công nghệ được chứng nhận an toàn vệ sinh. Với chiếc bình này, binh lính không cần phải mang vác theo nhiều nước sạch như trước nữa.

Tuy vậy, tại các cộng đồng cần cứu trợ- đối tượng chính của ý tưởng này- bình lọc cá nhân lại không được các đại lý đón nhận nhiệt tình lắm. Vậy là Pritchard chế tạo một thùng lọc 18.5 lít, cũng sử dụng công nghệ tương tự. Thùng lọc được phân phối sang Pakistan với giá 150 USD/thùng. Một sản phẩm thứ ba là hộp lọc 5 lít, được thiết kế cho phụ nữ và trẻ em để cầm theo và rất dễ vận chuyển bởi có thể chồng lên nhau. Một bể lọc 750 lít với nhiều vòi cũng được sản xuất với sự hỗ trợ của chính phủ Malaysia.

Công ty cung cấp các hệ thống lọc nước Lifesaver của Pritchard và vợ đạt doanh thu 6.5 triệu bảng năm ngoái và ước tính khoảng 10 triệu bảng trong năm nay, đã thu lợi nhuận ngay từ năm đầu tiên. Pritchard nói một số người dân vùng được cứu trợ không thích công nghệ mới này bằng viên clo giá 8 xu. Nhưng anh đã thuyết phục họ rằng đây là một công nghệ có giá trị lâu dài và bền vững trong việc chống khủng hoảng thiếu nước sạch. Đó là lý do mà ngày càng nhiều người sử dụng nó.

Khánh  Minh dịch

Nguồn:

http://www.theguardian.com/global-development/2014/jun/01/how-disaster-inspired-lifesaving-water-filtration-invention