Mười cột mốc công nghệ năm 2013

Cách đây không, lâu máy in 3D còn mới là một loại đồ chơi hay và hầu như không có giá trị sử dụng trong thực tế. Năm 2013, cảm nhận đó đã thay đổi, vì thiết bị này giờ đây có thể in hầu như mọi thứ. Từ đồ chơi trẻ em cho đến đồ dùng nhà bếp và thậm chí cả súng ống. Và đây chính là mối lo về sự rủi ro của loại công nghệ non trẻ in 3D: Defense Distributed, một tổ chức phi chính phủ của Mỹ đã công bố bản thiết kế loại súng lục in 3D, khác những mô hình cùng dạng trước đó, nó không bị vỡ ra thành nhiều mảng sau khi nổ phát súng đầu tiên. Phiên bản hiện tại sau khi bắn không bị vỡ mà giữ nguyên dạng và nguyên liệu là nhựa tổng hợp. Về lý thuyết, giờ đây mọi người, tốt cũng như xấu, đều có thể trang bị loại súng này mà không sợ bị phát hiện.

Smart Watch và iWatch

Với việc áp dụng Samsung Smart Watch, lần đầu tiên Minicomputer đã xuất hiện. Tuy báo cáo về việc thử loại đồng hồ đeo tay này về phần “Samsung Galaxy Gear” không mấy tích cực, người ta vẫn có thể khẳng định xu hướng này sẽ tiếp tục tiến triển – nội trong hai tháng đã có 800.000 sản phẩm được bán ra – con số này nói lên nhiều điều. Cả Apple cũng đang xúc tiến một loại iWatch.
Ngoài ra, thị trường chờ đợi sự ra mắt của kính Google Glass có thể quy phim, chụp ảnh trong năm 2014.

 
Vật thể bay vì mục đích dân sự

Khái niệm máy bay không người lái trước đây chỉ có giới quân sự biết đến. Quân đội Mỹ đã sử dụng rộng rãi và gây nhiều tai tiếng.

Hãng kinh doanh Online Amazon đưa vật thể bay vào dự án “Amazon Prime Air” và máy bay không người lái giờ đây mang một bộ mặt mới về thương mại. Doanh nghiệp của Mỹ này dự định trong tương lai sẽ giao hàng bằng vật thể bay và thời gian giao hàng trong nước không quá 30 phút. Xu hướng chung là sử dụng vật thể bay vì mục đích dân sự sẽ phát triển. Ở bên ngoài nước Mỹ cũng đã có những ý đồ phát triển nhanh vật thể bay phục vụ hoạt động thương mại.

Hãng DHL và nhiều doanh nghiệp cũng như các tổ chức khác cũng đã phát hiện có thể dùng vật thể bay để phát huy hoạt động dân sự của mình.
 
Phục hồi các loài vật đã bị tuyệt chủng

Hồi đầu năm nay, ông Stewart Brand đã gây xôn xao dư luận vì dự án mang tên “Revive & Restore”. Mục đích của dự án là “làm sống lại” những loài động vật đã bị tuyệt chủng và đưa chúng quay trở lại với thời đại ngày nay. Loài đầu tiên trong dự án là một loại bồ câu rừng (Passenger Pigeon hay Wild Pigeon) đã bị con người tuyệt diệt trong thế kỷ 19. Người ta cũng đề cập đến một số loài động vật khác như voi ma mút có lông và voi ma mút răng hổ. Ở Australia cũng có một dự án tương tự và trước hết là làm sống lại loài hổ Tasmani.
 
Giải pháp về thực phẩm trong tương lai

Năm nay, lần đầu tiên các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc nuôi một loại tế bào gốc của bò để làm thịt băm. Nếm thử loại thịt nuôi trong phòng thí nghiệm ở London, có ý kiến cho rằng hương vị chưa thật chuẩn so với loại thịt bò băm viên thật tuy nhiên nó cho thấy giải pháp để giải quyết vấn đề cung cấp thịt trong tương lai.

Nếu loại thịt nuôi cấy không được chấp nhận thì trong tương lai có khả năng sẽ dùng máy in 3D để sản xuất thịt. Tỷ phú Peter Thiel hỗ trợ dự án “Modern Meadow” để thực hiện mục tiêu này. Người ta sẽ cho “lá tế bào” như những tờ giấy bình thường vào máy in và từ đó sẽ xuất ra thịt băm. Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ NASA cũng quan tâm đến công nghệ này nhằm giải quyết vấn đề thức ăn cho các chuyến bay dài ngày trên vũ trụ.
 
Giảm vai trò của con người trong lực lượng vũ trang

Theo giới sỹ quan, các cuộc tranh chấp quân sự trong tương lai sẽ không còn cần đến con người. Một chiến lược dài hơi của quân đội Mỹ cho thấy những dấu hiệu về vấn đề này. Một mặt, quân đội phát triển cái gọi là “Atlas robots” – người lính bằng kim loại rất phù hợp để phục vụ các hoạt động tìm kiếm và cứu hộ trong khu vực có chiến tranh (“search-and-rescue” missioner).

Loại máy bay phản lực không người lái X47B có thể tự động xuất phát và hạ cánh từ hàng không mẫu hạm đang tiếp tục được phát triển. Máy bay X47B mang theo vũ khí tấn công các mục tiêu mà không cần có sự điều khiển trực tiếp của con người.
 
Những khả năng vận tải mới

Elon Musk đúng là người có tầm nhìn xa. Với hãng sản xuất ô tô Tesla, ông là người đầu tiên đưa ra những mô hình thay thế về động lực trong ngành công nghiệp ô tô. Loại ô tô chạy điện chưa phải là giải pháp cuối cùng. Mới đây, ông đưa ra dự án mang tên “Hyperloop” – loại tầu nhanh chạy ngầm dưới đất, chịu được động đất và chạy bằng năng lượng mặt trời. Quãng đường tầu chạy từ Los Angeles tới San Francisco là 30 phút.

Một số doanh nghiệp khác cũng đang chạy đua để tìm ra một loại công nghệ động lực mới có hiệu quả nhất. Tập đoàn ô tô Toyota cùng với một số nhà sản xuất khác đã trưng bầy tại Motorshow năm nay ở Los Angeles loại động cơ chạy bằng khí hydro. Rất có thể mô hình này sẽ được sản xuất hàng loạt từ năm 2015.
 
“Quần chúng” làm nghiên cứu vũ trụ

Năm 2013 đánh dấu sự tham gia của “quần chúng” vào nghiên cứu vũ trụ. Trong khi Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ NASA, Cơ quan vũ trụ Châu Âu ESA vẫn đóng vai trò chủ lực thì bên cạnh hoạt động nghiên cứu rất chuyên nghiệp đã xuất hiện một sự phát triển mới. Dự án MarsOne đánh dấu sự ra đời của xu hướng này. Chỉ trong một thời gian ngắn, các nhà tổ chức đã huy động được sự hưởng ứng của trên 100.000 người đăng ký tham gia vào một chuyến bay One-Way lên sao hỏa.

Crowdfunding (Gây quỹ quần chúng) cũng đóng một vai trò hết sức quan trọng trong một sự án nghiên cứu vũ trụ tư nhân. Planetary Resources, là một doanh nghiệp có ý đồ khai thác tài nguyên trên các tiểu hành tinh, cũng đã nhận được hỗ trợ tài chính khoảng 1,5 triệu đôla từ Crowdfunding. Khoản tiền này nhằm để hoàn thiện sự phát triển “ARKYD deep space telescope” để sau đó đưa vào hoạt động. Dự án này được quảng bá là “a space telescope for everyone”. Trong năm 2014, hẳn sẽ có nhiều điều thú vị, mới mẻ sẽ được công bố.

Công nghệ mới thay thế mật khẩu

Hacker ngày càng hoạt động mạnh hơn, các mật khẩu tỏ ra thiếu an toàn. Đó là lý do phải phát triển một loại công nghệ thay thế cho mật khẩu. Năm nay, Motorola đã rất thành công trong phát minh này: Digital Tattoos và Password pills sẽ cải thiện sự an toàn đối với các dữ liệu máy tính. Apple đi theo một hướng khác, loại iPhone 5S của hãng này trang bị thiết bị quét vân tay trong Home-Button.

Internet tiếp cận rộng rãi với mọi người

Tại Silicon Valley, người ta đang nỗ lực để tạo điều kiện cho đông đảo dân chúng tiếp cận Internet. Nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg nói về điện thoại di động giá rẻ và Apps có hiệu quả cao để vào Internet dành cho “năm tỷ người tiếp theo”. Google thực hiện dự án “Project Loon” với một hệ thống khí cầu hellium khổng lồ tạo thành nút WLAN.

Những dự án này chủ yếu phục vụ thị trường đang phát triển và các quốc gia liên quan. Tuy nhiên ở đây cũng có vấn đề về phủ sóng Internet trên diện rộng để mọi người có thể tiếp cận: chắc rằng lợi ích về kinh tế thị trường sẽ chi phối hoạt động từ thiện và đoàn kết. Đến tháng 12/2014 chúng ta sẽ biết nhiều hơn.

Xuân Hoài dịch