Thủ tướng Đức Angela Merkel trong tuần vừa qua đã tạo ra bất ngờ khi lựa chọn Anja Karliczek – nhà lập pháp 46 tuổi – ít được biết đến với người ngoài ngành, trở thành tân Bộ trưởng Giáo dục và Nghiên cứu của Đức.
Karliczek – một người ít tên tuổi, người từng học về ngân hàng và làm quản lý khách sạn trước khi được bầu vào Quốc hội Đức vào năm 2013.
Ngay cả những người nhiều năm theo dõi tình trạng khoa học của Đức cũng đang tự hỏi: Anja là ai?
Đảng Dân chủ Cơ Đốc giáo (CDU) của bà Merkel và chính phủ liên minh với Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) đã chọn ra 6 bộ trưởng mới. Bộ trưởng Giáo dục và Nghiên cứu đương nhiệm – Johanna Wanka, vào tháng trước đã tuyên bố bà sẽ rời chức vụ. Hermann Gröhe – nguyên Bộ trưởng Y tế, ứng viên sáng giá cho chức vụ quản lý nghiên cứu, cũng không tiếp tục đảm nhiệm vị trí bộ trưởng trong Nội các thứ tư của bà Merkel.
Thay vào đó, bà Thủ tướng lựa chọn Karliczek – một người ít tên tuổi, người từng học về ngân hàng và làm quản lý khách sạn trước khi được bầu vào Quốc hội Đức vào năm 2013. Ở đó, bà chủ yếu giải quyết các vấn đề tài chính. Ba bộ trưởng Bộ Giáo dục và nghiên cứu trước cũng đều là nữ, nhưng khác họ, trước khi được bổ nhiệm, Karliczek ít có hoạt động liên quan đến chính sách đối với nghiên cứu hay giáo dục, cũng như không có bằng tiến sĩ.
Đã có nhiều phản ứng khác nhau. Nhật báo Süddeutsche Zeitung gọi đây này là “một dấu hiệu sai lầm… Với sự lãnh đạo của Karliczek, người ta tự hỏi liệu khoa học và nghiên cứu có còn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong nền chính trị Đức như người ta vẫn nghĩ – và như nó nên như thế, hay không?”
Nhưng những người khác nghĩ rằng một người ngoại đạo như bà vẫn có thể tạo nên giá trị. Phóng viên và bình luận viên Jan-Martin Wiarad viết trên trang Spektrum.de: “Có thể điều cần thiết với một bộ trưởng nghiên cứu lúc này là, khi gặp gỡ các nhà quản lý khoa học, hỏi họ tại sao có những điều được hoàn tất theo cách này và liệu có thể làm theo cách hoàn toàn khác được không.”
Việc lựa chọn Karliczek nhìn rộng ra hơn có thể coi là tín hiệu chính trị của Merkel. Những tân bộ trưởng đều trẻ hơn so với những người tiền nhiệm trong Nội các cũ và tỷ lệ nam – nữ được cân bằng. Karliczek thuộc cánh báo thủ của Đảng CDU Bắc Rhine-Westphalia hùng mạnh.
Merkel nhấn mạnh, Karrliczek đã hai lần trải qua đào tạo nghề – một trụ cột quan trọng trong hệ thống giáo dục Đức. Bà cũng có bằng MBA đào tạo từ xa. Merkel nói rằng: “Tôi chắc chắn bà ấy sẽ dành nhiều tình yêu cho nghiên cứu”.
Dự kiến, Karliczek sẽ quản lý phần ngân sách dành cho nghiên cứu lớn hơn trước – thỏa thuận liên minh [giữa hai Đảng CDU và SPD] hứa hẹn sẽ tăng 3% kinh phí mỗi năm cho các tổ chức nghiên cứu như Hiệp hội Helmholtz, Hiệp hội Max Planck cũng như tăng chi cho khoa học từ 2,9% GDP lên mức 3,5% GDP. Nhưng trước tiên, thỏa thuận liên minh này cần được gần 460.000 thành viên của Đảng SPD thông qua. Các thành viên có thể bỏ phiếu cho các ứng viên bộ trưởng do bà Merkel lựa chọn qua bưu tín tới ngày 2/3/2018.
Thanh Trúc dịch
Nguồn: http://www.sciencemag.org/news/2018/02/merkel-makes-surprise-pick-german-research-minister
