Ươm mầm công nghệ

Hoàng Văn Hay, thành viên chủ chốt của nhóm TDHK, sau này thành công ty VIMES

Ngay sau khi thành lập, Vườn ươm đã có được những “cây giống” khá triển vọng: Sản phẩm phần mềm “Môi trường số hóa bệnh viện” được Vườn ươm tạo vốn và dịch vụ trị giá 75 triệu đồng. Những “cây giống” khác của Vườn ươm như nhóm TDHK – nhóm sở hữu phần mềm quản lý 30 bệnh viện –  nay đã “lớn” thành Công ty VIMES. Hay nhóm E – learning của Nguyễn Quang Vinh có phần mềm có thể ứng dụng trong đào tạo từ xa, học trực tuyến. Năm ngoái, cả hai nhóm này đều được World Bank chọn quay phim giới thiệu tại Diễn đàn ươm tạo toàn cầu tại Ấn Độ. Cũng tại Diễn đàn này, Vườn ươm công nghệ CRC được chọn vào Top 4 trong số 62 Vườn ươm trên toàn cầu và được đề cử giải thưởng “Devlopment Gateway”. Đây là một giải thưởng lớn, có tiếng vang trên thế giới do 2 “người khổng lồ” Microsoft và Intel tài trợ.
Hiện Vườn ươm công nghệ CRC đã thu hút được khá nhiều đơn vị tham gia ươm tạo, trong đó phải kể đến World Bank, InfoDev (tài trợ cho dự án, trao đổi kinh nghiệm với 42 Vườn ươm do Infodev tài trợ trên toàn thế giới), FPT, IDG, Techcombank, Kinh Đô (đầu tư hơn 10.000 USD, cử đại diện tham gia hội đồng thẩm định và ban cố vấn…), ĐH Leipzig (tư vấn xây dựng kế hoạch kinh doanh, cử giảng viên đào tạo), JICA (cung cấp thiết bị và giảng viên cho chương trình đào tạo từ xa). Ông Phạm Minh Tuấn cho biết, lợi ích của các tổ chức trên khi tham gia Vườn ươm không phải là lợi nhuận trực tiếp mà là tiếp cận nhân tài, tiếp cận cơ hội đầu tư… Bên cạnh các tổ chức lợi nhuận và phi lợi nhuận, Vườn ươm công nghệ CRC cũng tiếp nhận cả những cá nhân có vốn đầu tư với mục đích thu lãi thuần túy.
Một mâu thuẫn trong quá trình “ươm tạo” mà Vườn ươm CRC phải giải quyết là nhà nghiên cứu muốn giữ bí quyết trong khi nhà đầu tư cần biết chi tiết để quyết định. Vấn đề sở hữu trí tuệ cũng được đặt ra khi công nghệ được triển khai: trường đại học, người nghiên cứu, người hướng dẫn hay các đơn vị hợp tác sẽ sở hữu? Một số giải pháp được đề ra như nhà đầu tư và ban tư vấn, thẩm định ký Cam kết không tiết lộ. Hệ thống bảo vệ sở hữu trí tuệ của các Vườn ươm trong trường ĐH cũng được tham khảo. “Công trình nghiên cứu có chiều sâu không dễ bị sao chép”– Ông Phạm Minh Tuấn nhận định – “Thực hiện là quan trọng, không phải là ý tưởng”.
Mới 3 năm  hoạt động, sẽ còn rất nhiều việc phải làm để cho ra đời những công ty công nghệ khổng lồ, hiện thành công “dễ thấy” nhất của Vườn ươm CRC là đã thu hút được những đối tác rất mạnh tham gia ươm tạo. Bên cạnh việc ươm tạo trực tiệp, một hướng đi tới đây của Vườn ươm là ươm tạo trực tuyến (online): Vườn ươm sẽ hỗ trợ tuyến cho 64 trung tâm tin học cộng đồng trong cả nước.
Bà Susan Schwab, Bộ trưởng Bộ Thương Mại Hoa Kỳ trong chuyến làm việc tại Việt Nam đã nhận xét: “Vườn ươm CRC đã có nhiều sáng tạo trong hoạt động, nhằm nỗ lực tạo cơ hội cho mỗi người dân, mỗi gia đình và cộng động ở mọi miền trên đất nước Việt Nam tiếp cận với “kinh tế tri thức”, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và đem lại phồn vinh cho xã hội”. Còn ông Trần Quốc Thắng, Thứ trưởng Bộ KH&CN thì đánh giá: “Với chuyên môn vững vàng và cách làm linh hoạt, Vườn ươm CRC đã thực hiện tốt những mục tiêu đề ra trong chương trình ươm tạo doanh nghiệp công nghệ của Bộ KH&CN, tạo được hàng trăm việc làm, góp phần thúc đẩy ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến, ươm tạo được những doanh nghiệp và cơ sở hành chính sự nghiệp có thu bền vững”.

Một số câu hỏi thường gặp về dự án Vườn ươm CRC
Vườn ươm là gì
Vườn ươm(Incubation) là một tổ chức cung cấp dịch vụ và cơ sở vật chất để hỗ trợ việc khởi nghiệp từ giai đoạn hình thành ý tưởng, tới phát triển sản phẩm và cho đến khi thành lập doanh nghiệp và phát triển doanh nghiệp.
Ai là người được ươm tạo
Những người có ý tưởng, có phát minh sáng chế, có giải pháp cụ thể, có sản phẩm định hình muốn thương mại hóa và cần có sự hỗ trợ từ bên ngoài.
Vườn ươm công nghệ khác vườn ươm doanh nghiệp ở điểm nào?
Vườn ươm công nghệ(Technology incubator): Là tổ chức hỗ trợ hình thành các phát minh sáng chế, các công nghệ có tính khoa học và tính thực tiễn cao. Ngoài ra còn có mô hình Technology bussiness incubator là mô hình vườn ươm doanh nghiệp tập trung vào các doanh nghiệp trên nền tảng công nghệ.  Vườn ươm doanh nghiệp(Bussiness incubator): Là tổ chức hỗ trợ hình thành các doanh nghiệp dựa trên ý tưởng, nền tảng công nghệ hoặc dịch vụ có giá trị kinh tế và xã hội
Ươm tạo khác gì với đầu tư mạo hiểm
Ươm tạo (Incubation): Là giai đoạn trước của đầu tư mạo hiểm. Để tìm được các nhà đầu tư mạo hiểm doanh nghiệp thường phải có từ 1 đến 2 năm hoạt động kinh doanh tương đối thành công (sản phẩm được chấp nhận trên thị trường, có kế hoạch kinh doanh cụ thể, rõ ràng, và hấp dẫn).
Đầu tư mạo hiểm(Venture capital investment) là gì?: Là đầu tư (thường dưới hình thức góp vốn) vào các doanh nghiệp có rủi ro cao, nhưng lợi nhuận cao. Thông thường trên thế giới đầu tư mạo hiểm đòi hỏi mức lợi nhuận lớn hơn >30%, trong khi đó gửi lãi suất tiết kiệm là 4-8%, và đầu từ cổ phiếu có mức lợi nhuận là 12-15%
Có những hình thức ươm tạo nào?
Hình thức ươm tạo chỉ cung cấp dịch vụ hỗ trợ về cơ sở vật chất (infrastructure) (thông thường là các khu công nghệ cao, các tòa nhà văn phòng cho thuê).
Hình thức ươm tạo chỉ cung cấp dịch vụ hỗ trợ tư vấn kiến thức kỹ năng (thông thường là các công ty, các nhà tư vấn tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp).
Hình thức ươm tạo chỉ hỗ trợ vốn đầu tư (thông thường là các quỹ đầu tư mạo hiểm, các cá nhân có vốn đầu tư).

Ảnh trên cùng: Dự án Dầu gấc và các sản phẩm từ quả gấc Nguyễn Minh Thực sinh viên năm thứ 4 Viện công nghệ sinh học và công nghệ thực Phẩm_ĐHBKHN được CRC trao thưởng Vốn và dịch vụ ươm tạo trị giá 75 triệu động.