Cách mạng- Các dạng xoay

Bài thơ Jiang của Qiu Anxiong

Ánh sáng thứ sáu của Paul Chan

Có lẽ tác phẩm thể hiện trung thành nhất ý nghĩa của triển lãm này là bộ phim ngắn về buổi hoà nhạc tại London của John Cage năm 1952. Đó là buổi hoà nhạc mà John Cage trình bày  bản nhạc mang tên “Đang xẩy ra”. Nhạc trưởng John Cage hít một hơi thật sâu, nhắm mắt lại, động tác  chậm rãi như đón nhận cảm xúc mạnh mẽ đang  dâng lên từ bên trong. Nhạc trưởng  vung đũa, bàn tay trái của ông lặng lẽ đặt lên ngực như nén giữ các cảm xúc rất mạnh. Các nhạc công đặt tay lên nhạc cụ, cúi đầu. Im phăng phắc. Khán giả chờ đợi điều gì đó sắp xảy ra. Nhạc trưởng chìm đắm trong suy tưởng đầy  xúc cảm. Nhìn gương mặt ông  thì có cảm tưởng như đang nghe thấy tiếng nhạc của dàn giao hưởng  cuồn cuộn vút lên. Im lặng tuyệt đối. Một số khán giả hơi nháo nhác. Chờ đợi. Họ chờ âm nhạc ngân lên hay cái gì đó sẽ diễn ra. Hết phần 1, bản nhạc trống trơn. Nhạc trưởng mở mắt, lật sang trang mới, các nhạc công lật trang. Phần 2. Nhạc trưởng vung đũa, nhạc công đặt tay lên nhạc cụ. Im lặng. 4’33 giây. Cả dàn nhạc chìm trong trạng thái thiền. Trong khoảng thời gian 4phút 33 giây đó, khán giả trải nghiệm trạng thái gì đó như ngồi thiền trong khi dàn nhạc không chơi, và im lặng lại làm âm thanh hiện hữu. Tác phẩm này biểu trưng cho tư tưởng của Cage về “cuộc sống như nghệ thuật”.

Một tổ dân của Vernon Ah Kee

Ngày hội giải thoát của TV Moore

Còn trong Bài thơ Jiang Nan, tác phẩm video đầu tay của Qiu Anxiong, sinh năm 1972 tại Sichuan, im lặng được hiện ra như vẻ đẹp thanh tịnh, như cái nhìn lặng lẽ, từ tốn, thanh thản thấm nhuần tinh thần Phật giáo và Khổng giáo.
Màn hình là một tấm toan trắng, trên đó vẽ bằng mực tàu những cành khúc khuỷu, một bức tranh rất nên thơ. Các cành cây hầu như không động đậy hoặc động đậy rất nhẹ. Lá cây rụng để lại các cành khẳng khiu choẽ ra  rất đẹp. Âm nhạc nền là những tiếng gõ lách cách lác đác, tiếng chuông thanh tịnh. Một con chim nhỏ đến đậu vào   rồi bay đi. Một con khác đến. Sự có mặt  của các con chim báo hiệu sự sống đang tiếp tục. Các cành thay đổi tư thế, mỗi tư thế là một góc nhìn đầy mỹ cảm, thơ mộng, giản đơn, thanh tịnh. Bốn mùa trôi qua lặng lẽ. Những cành cây hầu như bất động. Nhẹ, thanh, chậm rãi, từ tốn như cái nhìn rất hiền trước cuộc sống. 12 phút chìm trong không gian thanhh tịnh,  lòng  tĩnh lặng như thể vừa được dọn quét. Trống rỗng. Cái đẹp thanh tịnh, tinh tế trong một thế giới ồn ào.
Không biết có phải do chủ đề “ cách mạng” của triển lãm mà rất ít tranh, nếu không nói là chỉ có hai nghệ sĩ bày tranh, người thứ nhất là Giuseppe Pinot-Gallizio (1902-1964), người thứ hai là Rodney Graham sinh năm 1946 đang sống và làm việc tại Canada. Tranh của   Giuseppe Pinot-Gallizio là những cuộn vải dài đến 100 mét được treo từ trên trần nhà buông thõng xuống chấm đất. Ông phun sơn lên vải,  rồi cắt từng miếng bán. Ông gọi các sáng tác  của mình là “ tranh công nghiệp”, như thế là chối bỏ quan niệm nghệ thuật là cái gì đó chỉ thuộc về một số ít ưu tú và xa rời hoàn toàn với cuộc sống thật.
Rodney Graham bày 13 bức tranh khổ nhỏ, 15 x30 cm hoặc 20×40 cm.Ông tự nhận là một hoạ sĩ siêu thực từ tâm hồn và không ngừng khám phá Piccasso. Vẫn không biết lý do gì mà Biennale đã chọn tranh của ông để bày,  chỉ thể hiện sự cố gắng của người học theo Piccasso. Mà thường theo voi thì…

Tại một ga tàu của Shaun Gladwell

Tất cả sẽ tan chảy vào không trung của Marc Boulos

Có lẽ trong thời đại thống trị bởi video và màn ảnh thì  một nghệ sĩ giờ đây không chỉ là một hoạ sĩ, một nhà điêu khắc, một nhiếp ảnh gia, một đạo diễn phim, một nhạc sĩ đơn thuần, nghệ sĩ là tổng hợp của tất cả các môn nghệ thuật và dường như nghệ thuật là cái  gì đó được chắt lọc từ các môn khác nhau, một bông hoa rất mong manh tụ lại từ những vụn  vàng li ti của  lao động và học hỏi gian nan. Vì vậy triển lãm có rất nhiều ảnh chụp và video như thể  các nghệ sĩ vẽ hình bằng video,  sử dụng kĩ thuật  ánh sáng, bóng chiếu để tạo nên các đường nét, hình ảnh. Như Paul Chan, một nghệ sĩ Hồng Kông sinh năm 1973 đã tìm cách “vẽ” lên  một khối sáng hình thang trên nền bê tông trong căn phòng tối. Từ trên hắt xuống những nét thanh như những nét bút mực tàu, những nét này di chuyển,  thay đổi thành những cánh chim chấp chới,  những đám mây  phủ đen lên hình thang…rồi khung cửa sổ hiện ra như dưới ánh trăng…Các hình ảnh diễn ra chầm chậm như trong một giấc mơ.
Sáng tác đặc sắc nhất của Biennale lần này là What will come của William Kentridge vào năm 2007, một phim ngắn 8phút 40 giây.

Nếu không nản lòng hãy đợi thêm 15 phút