Người

Chúng tôi, Lê Thiết Cương và Nguyễn Quang Thiều, chọn một cái tên chung cho tập sách và triển lãm: NGƯỜI

chi tiết thực hay tưởng tượng thì nhân vật đó cũng là một con người. Một con người với tất cả ánh sáng và bóng tối ở bên trong.

Triển lãm của Lê Thiết Cương và tập sách của tôi là những chân dung về những con người chúng tôi đã gặp trong cuộc đời này. Có những người chúng tôi gặp hằng tuần và có những người chúng tôi chỉ gặp một lần. Họ đi qua chúng tôi như một ngọn gió thổi qua những vòm cây và để lại những xao động kể cả những xao động mơ hồ nhất.

Mỗi chúng ta không bao giờ có khả năng hiểu hết bản thân mình. Bởi thế, chúng ta đừng kinh ngạc khi nhận thấy luôn luôn có một người khác, một người khác nữa và lại một người khác nữa hiển hiện trong một con người khởi đầu là chúng ta khi được sinh ra lần thứ nhất. Nhưng tất cả những người khác nữa ấy cũng chỉ là một chúng ta mà thôi.

Có những buổi sáng tôi nhìn tôi trong gương ở phòng cạo râu và những buổi tối tôi nhìn bóng tôi in trên tường trong phòng ngủ và tôi lờ mờ thấy có một tôi khác đang sống không phải ở bên trong hay ở bên ngoài tôi mà lại là chính tôi. Tôi nhận ra rằng: có những chi tiết trong cuốn sách của tôi và có những nét vẽ trong các chân dung của Lê Thiết Cương mà các nhân vật được chúng tôi dựng nên lại chưa nhận ra đó chính là họ. Bởi chúng ta thường quên lãng một chúng ta trong quá khứ và không nhìn thấy được một chúng ta của tương lai. Và trong hiện tại nhiều lúc chúng ta cũng không nhận ra một chúng ta khác của hiện tại bởi nó bị hiện tại chồng khít lên nhau hoặc giống như là sự đồng hiện ở trong một không gian duy nhất.

Điều đó đã quyến rũ chúng ta và làm mới chúng ta. Mỗi hơi thở phả ra là thực sự chúng ta đã chết một cái chết. Và sau một cái chết ấy thì một chúng ta lại được sinh ra. Một chúng ta được sinh ra luôn luôn là chính chúng ta nhưng lại không bao giờ là chúng ta trước đó. Đấy chính là bí ẩn của đời sống này và của mỗi con người. Chính thế mà viết hay vẽ chân dung dù chỉ viết hay vẽ về một con người cụ thể đã trở thành sự sáng tạo vô tận và không bao giờ có kết thúc. Kết thúc đồng nghĩa với sự bất lực và thất bại của người nghệ sĩ.

Họa sĩ Lê Thiết Cương và tôi cùng có cách nhìn đó về nghệ thuật vẽ chân dung. Và đó là lý do ra đời của cuốn sách và triển lãm cùng viết về một cái tên: NGƯỜI.