Tổng thống Hugo Chavez: Cảm ơn quốc dân yêu mến của tôi

Hàng chục ngàn người Venezuela ủng hộ ông Hugo Chavez đã hân hoan đổ ra khắp đường phố Caracas để ăn mừng chiến thắng.

Kiên định con đường chủ nghĩa xã hội

Chiến thắng của Tổng thống Venezuela Hugo Chavez đã dập tắt cơ hội tốt nhất trong 14 năm qua của phe đối lập nhằm giành quyền lãnh đạo đất nước có trữ lượng dầu thô lớn nhất Nam Mỹ. Ông Hugo Chavez nay càng củng cố thêm vai trò là một trong những nhà lãnh đạo nổi bật trong lịch sử hiện đại của châu Mỹ Latin.

Kết quả chính thức cho thấy ông Chavez, được 54,42% số phiếu bầu, vẫn còn được sự tín nhiệm của tầng lớp lao động và người nghèo ở Venezuela, bất chấp sức khỏe của ông vẫn đang trong quá trình hồi phục từ bệnh ung thư.

Mary Reina (62 tuổi), một người ủng hộ ông Chavez, cho biết: “Tôi đang ăn mừng với tất cả trái tim. Chavez là niềm hi vọng của quốc dân và của châu Mỹ Latin”. Tổng thống Argentina Cristina Fernandez cũng viết trên Twitter: “Chiến thắng của bạn là chiến thắng của chúng ta. Và là chiến thắng cho Nam Mỹ và vùng Caribê”.

Kế thừa di sản để lại của anh hùng giải phóng dân tộc Simon Bolivar, Tổng thống Chavez đã đổ hàng tỉ USD doanh thu từ nguồn dầu mỏ vào các chương trình chống đói nghèo ở Venezuela. Ông cũng khéo léo tận dụng khả năng hùng biện để tạo dựng một tình cảm chặt chẽ với quần chúng. Đây chính là những lý do giúp Chavez tiếp tục cương vị lãnh đạo đất nước sau kỳ bầu cử khó khăn.

Các nhà quan sát dự đoán chiến thắng của ông Chavez sẽ tiếp tục gây ảnh hưởng đến quy tắc của nhóm các quốc gia thành viên OPEC trong hai thập kỷ. Venezuela sẽ tiếp tục chào đón đầu tư nước ngoài từ các nước đồng minh chính trị như Trung Quốc, Nga, Iran và Belarus, trong khi các nhà đầu tư phương Tây thận trọng hơn. Quan hệ ngoại giao với Washington có khả năng vẫn còn căng thẳng, mặc dù dầu hỏa Venezuela vẫn tiếp tục nhập khẩu vào Mỹ trong những năm qua.

Ở mặt trận đối ngoại, ông cũng có sự ủng hộ của các đồng minh cánh tả xung quanh khu vực từ Cuba đến Bolivia – những quốc gia được ông Chavez hỗ trợ nhờ nguồn nhiên liệu và tài chính dồi dào.

Ông Chavez cho biết sẽ tiếp tục kiên trì theo đuổi con đường chủ nghĩa xã hội. Tương lai chính trị của ông Chavez không chỉ màu hồng bởi ông phải ra sức hàn gắn sự bất đồng và chia rẽ của đất nước từ cuộc bầu cử vừa qua. Đã có bạo lực và một số nhà hoạt động chính trị bị bắn chết trong quá trình vận động tranh cử quyết liệt giữa các phe phái.

Những người ủng hộ liên minh Dân chủ Thống nhất do ứng viên 39 tuổi Henrique Capriles lãnh đạo đã chìm trong nước mắt trước thất bại. Ông Capriles, được một lượng phiếu không đến nỗi tồi 44,97%, đã chúc mừng ông Chavez và chấp nhận thua cuộc. Thế nhưng lực lượng tập hợp 30 đảng phái đối lập này sẽ tập hợp lại nhanh chóng cho các cuộc bầu cử nhà nước vào tháng 12 tới.

Tuy thua cuộc nhưng tỉ lệ phiếu bầu dành cho phe đối lập phản ánh một phản ứng tức giận đáng kể nhắm vào ông Chavez. Người dân đã bày tỏ bất bình trước sự yếu kém của chính phủ trong việc giải quyết các vấn đề cơ bản như tội phạm, bạo lực, đường sá đầy ổ gà xuống cấp trầm trọng, nạn mất điện và tham nhũng ở tất cả các cấp trong bộ máy điều hành đất nước.

Sự chú ý bây giờ sẽ chuyển sang những kế hoạch cho một nhiệm kỳ mới sáu năm của ông Chavez.

Venezuela có khả năng đảm bảo chỉ số phát triển ổn định từ 4-5% trong năm nay. Dù vậy vẫn có nỗi lo về lạm phát trong năm 2013 do chính phủ đã chi tiêu hào phóng trong thời gian diễn ra chiến dịch vận động tranh cử của ông Chavez, phần nào giúp ông tăng cơ hội chiến thắng.

Trong quá khứ, ông Chavez từng thắng cử nhờ hướng về phía trước với những cải cách triệt để. Với nhiệm kỳ mới kéo dài đến năm 2019, ngoài nền kinh tế nhiên liệu chủ chốt, ông Chavez có thể đầu tư phát triển các ngành ngân hàng, công nghiệp thực phẩm và chăm sóc sức khỏe của Venezuela.

Hãng Reuters cho rằng “mọi ánh mắt sẽ được nhìn về sức khỏe của ông Chavez một lần nữa” trong nhiệm kỳ mới. Vị tổng thống bệ vệ có lúc để lộ sự kiệt sức, nhưng rồi lại gây ngạc nhiên cho công chúng khi nhảy múa, hát và chơi đàn tại một cuộc mittinh cho chiến dịch bầu cử vừa qua của mình.

“Bất kỳ dấu hiệu nào về sự suy giảm sức khỏe của ông sẽ dấy lên nhiều tranh luận trong Đảng Xã hội chủ nghĩa”, Reuters nhận định. Chủ tịch quốc hội Diosdado Cabello, Ngoại trưởng Nicolas Maduro và Phó tổng thống Elias Jaua là những ứng viên tiềm năng thay thế vai trò lãnh đạo của ông Chavez khi cần thiết.

Nhưng không ai trong số các đồng minh trên của ông Chavez lại có sức hút thật sự. Vì vậy nếu có được một cuộc bầu cử khác, Henrique Capriles lại có thể là một sự lựa chọn lý tưởng sau khi nhà lãnh đạo đối lập này đã nổi tiếng ở đất nước 29 triệu người nhờ một chiến dịch tranh cử được đánh giá cao dù gặp thất bại.

Nhiệm kỳ sáu năm mới của Tổng thống Hugo Chavez bắt đầu từ ngày 10-1-2013.

 

Một nhà lãnh đạo giữa “khen ngợi và chỉ trích” Hugo Chavez tên đầy đủ là Hugo Rafael Chávez Frías, sinh ngày 28-7-1954 trong một gia đình nhà giáo nghèo ở làng Sabaneta. Ông theo học Học viện Quân sự Venezuela từ năm 17 tuổi và được phong hàm thiếu úy năm 1975. Chavez lãnh đạo nhóm đảo chính tổng thống Carlos Andres Perez năm 1992 nhưng thất bại. Được ân xá vào năm 1994, Chavez gây sửng sốt khi bốn năm sau (1998) ông được bầu làm tổng thống với lời hứa giúp đỡ dân nghèo. Ông tái đắc cử vào năm 2000 và 2006. Trong suốt các nhiệm kỳ cầm quyền này, ông Chavez đẩy mạnh chính sách “Nhiệm vụ Bolivar” chống lại dịch bệnh, nạn mù chữ, sự kém dinh dưỡng, đói nghèo và những tệ nạn xã hội khác. Ông Chavez từng bị đảo chính vào tháng 4-2002 bởi lực lượng doanh nghiệp và lao động tổ chức biểu tình. Các tướng lĩnh yêu cầu Chavez từ chức sau khi ông ra lệnh nổ súng vào người biểu tình. Dù vậy, liên minh tân chính phủ lỏng lẻo đã phải trả quyền lại nhanh chóng cho Chavez sau hai ngày. Lực lượng đảo chính thất bại bởi không giành được sự ủng hộ của đa số người dân cũng như các nước láng giềng (các quốc gia Mỹ Latin đều lên án đảo chính). Năm 2008, lạm phát ở Venezuela lên đến 30%. Sang năm 2009 ông Hugo Chavez tuyên bố phá giá đồng bolivar của Venezuela khiến tỉ giá của đồng nội tệ giảm còn một nửa so với USD. Bên cạnh lập trường đưa đất nước Venezuela tiến lên chủ nghĩa xã hội, quốc hữu hóa nền kinh tế, ông Chavez ủng hộ đoàn kết các nước Nam Mỹ, đặc biệt là những quốc gia nghèo. Chavez cũng đã kết bạn với các nhà lãnh đạo từ Iran sang Belarus – những nhân vật mà giới phương Tây nhìn với sự nghi ngờ. Ông chống “chủ nghĩa đế quốc” và chính sách ngoại giao của Mỹ. Các quan điểm và chính sách đối nội lẫn đối ngoại của Tổng thống Chavez gây tranh luận trái chiều, nhận được khen ngợi lẫn chỉ trích. Những người phản đối nói ông là người độc tài, quản lý kinh tế yếu kém, độc đoán. Ông cũng gây tranh cãi khi sửa đổi hiến pháp để loại bỏ giới hạn nhiệm kỳ tổng thống. Ông Chavez chịu ảnh hưởng tư tưởng rất lớn từ người bạn và cũng là người thầy Fidel Castro. Giống Fidel Castro, ông nổi tiếng với những bài phát biểu kéo dài trên truyền hình vào ban đêm. Năm 2012, ông Chavez phá vỡ kỷ lục của chính mình bằng cách nói chuyện trong gần 10 giờ. Ông Chavez tuyên bố vào giữa năm 2011 rằng ông được điều trị khỏi bệnh ung thư. Đến tháng 3-2012 bệnh tái phát nhưng bốn tháng sau ông tuyên bố mình được chữa khỏi hoàn toàn.

Tổng hợp Reuters, AFP