IAEA sẽ tiếp tục ưu tiên hỗ trợ Việt Nam
Tại Hội thảo Phát triển Cơ sở hạ tầng điện hạt nhân diễn ra vào ngày 23/8 tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân đã khẳng định Việt Nam chỉ xây Nhà máy điện hạt nhân khi đảm bảo các vấn đề về an ninh và an toàn.
Cơ sở hạ tầng của điện hạt nhân là một vấn đề vô cùng quan trọng trong việc phát triển điện hạt nhân của một quốc gia. Việt Nam cùng với cơ quan năng lượng quốc tế của IAEA trong nhiều năm qua đã có sự hợp tác để thực hiện dự án phát triển cơ sở hạ tầng cho điện hạt nhân của VN. Việc xây dựng cơ sở hạ tầng quốc gia phục vụ Chương trình phát triển điện hạt nhân trở thành 1 trong 6 nhiệm vụ quan trọng trong quyết định thành lập Ban Chỉ đạo nhà nước Dự án ĐHN Ninh Thuận của Thủ tướng Chính phủ.
Trong khi đó, “cơ sở hạ tầng cần thiết cho việc thực hiện dự án nhà máy điện hạt nhân (NMĐHN), bao gồm một phạm vi rộng lớn các vấn đề từ các cơ sở và thiết bị liên quan cho đến khuôn khổ luật pháp, nguồn nhân lực và nguồn tài chính, v.v, tất cả ở Việt Nam vẫn còn đang ở trình độ phát triển thấp”, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân nhận định tại Hội thảo lần này. Ông cho rằng Việt Nam cần có những cơ sở nghiên cứu an toàn đủ mạnh, cơ quan pháp quy cũng như cơ sở đào tạo nguồn nhân lực cho nền hạt nhân tương lai.
Bộ trưởng cho rằng, thách thức lớn nhất Việt Nam trong việc phát triển cơ sở hạ tầng cho ĐHN vẫn là vấn đề tài chính. “Việt Nam vẫn là một nước đang phát triển, tiềm lực tài chính khó khăn. Toàn bộ dự án điện hạt nhân dựa vào nguồn ODA và nguồn viện trợ phát triển từ các nước như Nga và Nhật Bản”, ông Quân nói. Ngoài ra, Việt Nam rất cần nhận được hỗ trợ từ các quốc gia có kinh nghiệm trong quá trình xây dựng và phát triển và nhất là sự ủng hộ trong việc đào tạo nguồn nhân lực.
Ngoài ra, sau sự cố Fukushima đã làm dấy lên một làn sóng không đồng thuận ở nhiều quốc gia trên thế giới nên việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân vì vậy công tác tuyên truyền cũng gặp nhiều trở ngại.
Hội thảo lần này là dịp để các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý, các nhà khoa học, công nghệ, đào tạo Việt Nam tìm hiểu và trao đổi với các quan chức IAEA, Liên bang Nga và Nhật Bản về những vấn đề liên quan đến công tác chuẩn bị, xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng cần thiết để bảo đảm thực hiện thành công Dự án ĐHN Ninh Thuận và chương trình phát triển ĐHN của Việt Nam trong tương lai.
Người đứng đầu Bộ Khoa học Công nghệ cũng khẳng định, Việt Nam chỉ xây Nhà máy điện hạt nhân khi đảm bảo các vấn đề về an ninh và an toàn.
Phát biểu tại hội thảo, Alexander Bychkov, Phó Tổng giám đốc – Vụ trưởng Vụ Năng lượng hạt nhân, Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) khẳng định trong kỷ nguyên hậu Fukushima, các dự báo gần đây của IAEA đã chỉ ra rằng đà phát triển của điện hạt nhân có thể bị trì hoãn nhưng không thể bị đảo ngược. Điện hạt nhân vẫn là một lựa chọn hoàn hảo.
“Các quốc gia mới thực sự có ý định phát triển điện hạt nhân vẫn coi điện hạt nhân như là một nguồn năng lượng đáng tin cậy và có thể chấp nhận được”, vị đại diện IAEA nói.
Trong bài phát biểu của mình, ông Bychkov cũng khẳng định, IAEA sẽ tiếp tục ưu tiên hỗ trợ những quốc gia mới (new comer) trong đó có Việt Nam. IAEA vẫn sẽ dành cho Việt Nam một sự quan tâm cao trong quá trình xây dựng và phát triển điện hạt nhân.
Trong cuộc thảo luận bà Anne Starz, Trưởng nhóm cơ sở hạ tầng hạt nhân tích hợp IAEA đã tỏ ra khá lạc quan với chương trình hạt nhân của Việt Nam sẽ phát triển đúng với những kế hoạch đã được triển khai.
